Bắc Ninh: Đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục với nhiều giải pháp đồng bộ và hiện đại

Ứng dụng đồng bộ công nghệ, nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục

Ngay từ khi chuẩn bị mở rộng địa bàn quản lý, Sở GD&ĐT Bắc Ninh đã xác định việc chuẩn hóa, đồng bộ hệ thống công nghệ là yêu cầu cấp thiết để bảo đảm sự thông suốt trong chỉ đạo, điều hành. Trước khi sáp nhập, hai Sở GD&ĐT Bắc Ninh và Bắc Giang đã chủ động phối hợp rà soát, thống nhất các phần mềm quản lý đang triển khai. Việc này giúp lựa chọn giải pháp tối ưu, tránh chồng chéo, lãng phí và tạo điều kiện cho việc triển khai đồng bộ trên toàn tỉnh.

Kết quả, đến nay, Sở GD&ĐT Bắc Ninh đã hoàn thiện việc nâng cấp cơ sở dữ liệu (CSDL) ngành, đồng bộ dữ liệu của hai địa phương cũ, cấu hình tài khoản quản trị cho 99 xã, phường, đồng thời thống nhất sử dụng chung một cổng thông tin điện tử. Ngày 4/8/2025, Sở đã tổ chức tập huấn trực tiếp và trực tuyến cho UBND các xã, phường và các cơ sở giáo dục về việc triển khai hệ thống thông tin quản lý, điều hành giáo dục tích hợp trên CSDL ngành. Nhờ đó, công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành trở nên thông suốt, kịp thời, chính xác, giảm tối đa thủ tục thủ công, tạo thuận lợi cho cả cán bộ quản lý và giáo viên.

Trong thời gian tới, Sở dự kiến mở rộng triển khai nhiều phần mềm quan trọng: hệ thống kiểm định chất lượng giáo dục; quản lý số hóa hồ sơ, sổ sách cán bộ – giáo viên; hệ thống quản lý thu học phí không dùng tiền mặt tích hợp hóa đơn điện tử; thư viện điện tử kết nối kho học liệu số; ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng hệ thống học tập thích ứng môn Toán; hệ thống quản lý bài giảng điện tử và khóa học trực tuyến chuẩn hóa; hệ thống tuyển sinh đầu cấp trực tuyến.

Những giải pháp này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, thời gian mà còn góp phần đổi mới phương pháp dạy và học, từng bước đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện trong giáo dục.

Xây dựng cơ sở dữ liệu ngành và bảo đảm hạ tầng đến vùng khó khăn

Một điểm sáng trong lộ trình chuyển đổi số giáo dục Bắc Ninh là công tác xây dựng cơ sở dữ liệu ngành. Cả Bắc Ninh và Bắc Giang trước khi sáp nhập đều sử dụng chung một nền tảng công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đồng bộ, liên thông dữ liệu sau khi hợp nhất.

Hiện nay, toàn bộ dữ liệu từ các cơ sở giáo dục được liên thông, cập nhật thường xuyên tới Sở GD&ĐT và Bộ GD&ĐT; đồng thời, dữ liệu giáo viên, học sinh được xác thực, kết nối với CSDL quốc gia về dân cư. Điều này giúp thông tin luôn bảo đảm “đúng, đủ, sạch, sống”, phục vụ hiệu quả cho công tác quản lý, điều hành, giảng dạy và lập kế hoạch phát triển toàn ngành.

Đặc biệt, Sở GD&ĐT Bắc Ninh đã chỉ đạo triển khai số hóa hồ sơ giáo viên, học sinh và trường lớp. Giáo viên không còn phải ghi chép thủ công vào sổ truyền thống mà thực hiện trực tuyến, giảm đáng kể khối lượng công việc hành chính, tiết kiệm chi phí in ấn. Song song, học bạ số đã được áp dụng ở cấp tiểu học từ năm học 2024 - 2025 và thí điểm ở cấp THCS, THPT, GDTX. Đến nay, tất cả cơ sở giáo dục trong tỉnh đã thực hiện ký số và phát hành học bạ số thành công, đánh dấu bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa quản lý hồ sơ học sinh.

Không chỉ tập trung vào dữ liệu, Sở còn chú trọng bảo đảm hạ tầng công nghệ thông tin, đặc biệt ở các vùng khó khăn, xa trung tâm. Cụ thể:

Tham mưu UBND tỉnh bố trí ngân sách đầu tư mạng LAN, đường truyền internet tốc độ cao, trang thiết bị CNTT và các hệ thống phần mềm quản lý dùng chung, lồng ghép trong các chương trình mục tiêu quốc gia và kế hoạch đầu tư công trung hạn.

Phối hợp với Sở KH&CN và các nhà mạng mở rộng vùng phủ sóng, nâng băng thông internet, bảo đảm mỗi trường học đều có kết nối ổn định.

Huy động xã hội hóa để trao tặng thiết bị, xây dựng phòng học thông minh, góc học tập số cho học sinh vùng khó.

Đẩy mạnh ứng dụng học liệu trực tuyến miễn phí, kho học liệu mở, lớp học thông minh phù hợp điều kiện thực tế từng địa phương.

Nâng cao năng lực CNTT cho giáo viên thông qua tập huấn, hỗ trợ từ xa và phát triển cộng đồng giáo viên số.

Những giải pháp này không chỉ giúp khắc phục chênh lệch về điều kiện hạ tầng giữa các khu vực mà còn tạo cơ hội tiếp cận bình đẳng cho học sinh vùng khó trong tiến trình chuyển đổi số giáo dục.

Nâng cao năng lực số cho đội ngũ - chìa khóa thành công

Bên cạnh hạ tầng và dữ liệu, con người là yếu tố quyết định sự thành công của chuyển đổi số. Lãnh đạo Sở GD&ĐT Bắc Ninh khẳng định: “Việc nâng cao năng lực số cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên là nhiệm vụ then chốt.”

Thực hiện định hướng này, Sở đã triển khai các chương trình đào tạo, bồi dưỡng dựa trên Khung năng lực số cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục do Bộ GD&ĐT ban hành (Thông tư số 02/2025/TT-BGDĐT ngày 24/1/2025). Các lớp tập huấn chuyên đề được tổ chức theo từng nhóm đối tượng, chú trọng kỹ năng sử dụng nền tảng số, khai thác học liệu số, thiết kế bài giảng số và dạy học trực tuyến.

Ngoài ra, Sở áp dụng mô hình “bồi dưỡng tại chỗ”, “tự học trên môi trường số”, kết hợp bồi dưỡng trực tuyến với hỗ trợ trực tiếp, giúp giáo viên vùng khó dễ dàng tiếp cận. Sở cũng phối hợp với các trường đại học, doanh nghiệp công nghệ uy tín để cập nhật kiến thức, kỹ năng mới cho đội ngũ cốt cán – những người giữ vai trò nòng cốt triển khai chuyển đổi số ở cơ sở.

Đặc biệt, nội dung chuyển đổi số đã được đưa vào tiêu chí thi đua, đánh giá năng lực hàng năm, tạo động lực đổi mới và học tập liên tục trong toàn ngành. Đây chính là nền tảng để xây dựng một đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý không chỉ thành thạo chuyên môn mà còn làm chủ công nghệ, đáp ứng yêu cầu dạy - học trong thời đại số.

Có thể thấy, Bắc Ninh đã và đang đi những bước chắc chắn trong lộ trình chuyển đổi số giáo dục. Từ đồng bộ hạ tầng, xây dựng cơ sở dữ liệu ngành, đến số hóa hồ sơ, triển khai học bạ điện tử, ứng dụng AI trong dạy học, và quan trọng nhất là nâng cao năng lực số cho đội ngũ - tất cả đều hướng tới mục tiêu xây dựng một nền giáo dục thông minh, hiện đại, bình đẳng và bền vững.

Sự quyết liệt, bài bản trong chỉ đạo, cùng việc huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và xã hội hóa, đã tạo nên một diện mạo mới cho giáo dục Bắc Ninh trong kỷ nguyên số. Đây cũng là kinh nghiệm quý để các địa phương khác tham khảo, nhân rộng trong tiến trình thực hiện chuyển đổi số quốc gia.