Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất sửa quy trình vận hành liên hồ chứa ở miền Trung

Theo dự thảo, mặc dù QTVHLHC đã phát huy hiệu quả trong việc giảm lũ hạ du trong thời gian qua, tuy nhiên trước diễn biến phức tạp, bất thường của mưa lũ như trên, việc thực thi các QTVHLHC vẫn còn một số tồn tại.

Đơn cử như năng lực điều tiết của các hồ chứa, đặc biệt là các hồ khu vực miền Trung hạn chế, chỉ có thể giảm lũ cho các địa phương ở khu vực hạ du chịu ảnh hưởng bởi sự điều tiết của các hồ, mà không thể giải quyết được toàn bộ các vấn đề lũ lụt phía hạ du trên toàn bộ lưu vực sông.

Việc quy định mực nước đón lũ và hạ mực nước đón lũ với một số lưu vực sông với mục tiêu bảo đảm dung tích cố định để giảm lũ cho hạ du trong suốt thời gian mùa lũ. Tuy nhiên, một số thời điểm còn chưa linh hoạt, chưa rõ trường hợp cơ quan có thẩm quyền quyết định hạ thêm mực nước hồ để gia tăng dung tích đón lũ cho hạ du.

Chất lượng dự báo lưu lượng về hồ (trách nhiệm của chủ hồ) còn chưa cao, dẫn đến lúng túng trong đề xuất phương án điều tiết, cắt giảm lũ cho hạ du. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây khó khăn trong việc quyết định vận hành, đặc biệt là vận hành hạ mực nước đón lũ và cắt, giảm lũ.

Để kịp thời xử lý các tình huống trong điều kiện mưa lũ bất thường, khẩn cấp, vượt thiết kế cũng như vượt quá khả năng xả của công trình như đã xảy ra trong thời gian qua, Bộ NN&MT đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định linh hoạt việc tiếp tục hạ mực nước các hồ thấp hơn mực nước đón lũ đã quy định trong các QTVHLHC mà không phụ thuộc vào tín hiệu vận hành trong trường hợp cần thiết để nâng cao dung tích cắt, giảm lũ cho hạ du khi dự báo xuất hiện hoặc xảy ra mưa, lũ lớn, lũ kép, bất thường.

Đồng thời bổ sung thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong việc quyết định sử dụng dung tích từ mực nước dâng bình thường đến mực nước lũ thiết kế hoặc lũ kiểm tra tùy công trình trong trường hợp khẩn cấp, bất thường trên cơ sở bảo đảm an toàn công trình và hạ du.

Bộ cũng đề xuất bổ sung trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp UBND cấp xã, các chủ hồ chứa rà soát, xây dựng quy chế phối hợp triển khai cụ thể các biện pháp ứng phó với các tình huống lũ, lụt trên địa bàn.

Bổ sung trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ NN&MT trong việc quyết định vận hành các hồ và chỉ đạo các địa phương triển khai các biện pháp ứng phó với các tình huống mưa, lũ trên địa bàn khi được Thủ tướng giao để hỗ trợ địa phương vận hành khi mưa lũ vượt quá khả năng ứng phó.

Bổ sung trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Công Thương chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc vận hành các hồ chứa thủy điện, đặc biệt trong công tác bảo đảm an toàn công trình, an toàn cho Nhân dân ở hạ du hồ chứa trong thời gian xảy ra mưa, lũ trên lưu vực.

Bổ sung quy định trách nhiệm của chủ hồ chứa gồm theo dõi tình hình khí tượng, thủy văn. Thực hiện chế độ quan trắc, dự báo, cung cấp thông tin, số liệu và chế độ báo cáo đến các cơ quan, đơn vị, địa phương theo quy định của quy trình này và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan khi có yêu cầu.

Đồng thời chủ động tính toán, xây dựng các phương án vận hành, điều tiết nước bảo đảm an toàn công trình, cắt, giảm lũ hạ du và đề xuất phương án vận hành hồ chứa tới cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định để xem xét, quyết định.

Khuyến khích thuê tổ chức, cá nhân đủ điều kiện, năng lực cung cấp dịch vụ quan trắc, dự báo và hỗ trợ vận hành hồ chứa để nâng cao chất lượng dự báo, vận hành hồ.