Cà Mau: Khai mở tiềm năng, vươn lên trung tâm động lực vùng cực Nam

Thực hiện chỉ đạo của ông Nguyễn Hồ Hải - Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau về việc khai thác hiệu quả lợi thế địa phương, Ban Thường vụ Đảng ủy UBND tỉnh đã tổng hợp, đánh giá toàn diện tiềm năng để xây dựng định hướng phát triển phù hợp trong giai đoạn tới.

Ông Hải cho biết: “Sau hợp nhất, Cà Mau phải tận dụng tối đa lợi thế vùng ven biển, phát huy thế mạnh kinh tế biển – thủy sản, đồng thời tạo bứt phá ở những lĩnh vực mới như năng lượng tái tạo, du lịch sinh thái và nông nghiệp công nghệ cao. Mục tiêu cao nhất là nâng cao đời sống Nhân dân, phát triển hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường”.

Phát huy địa kinh tế, xây dựng nền kinh tế thủy sản bền vững

Với diện tích gần 8.000 km², dân số hơn 2,6 triệu người, bờ biển dài khoảng 310 km và vùng biển rộng hơn 120.000 km², Cà Mau là địa phương duy nhất có ba mặt giáp biển, hội tụ đầy đủ hệ sinh thái mặn – lợ – ngọt phong phú. Đây chính là “dư địa vàng” để tỉnh hình thành các ngành kinh tế biển quy mô lớn, đa trụ cột, có sức lan tỏa vùng.

Thủy sản của Cà Mau tiếp tục là ngành kinh tế mũi nhọn, đóng vai trò then chốt trong tăng trưởng GRDP của tỉnh. Tổng diện tích nuôi trồng thủy sản đạt hơn 454.000 ha, trong đó diện tích nuôi tôm trên 427.000 ha – dẫn đầu cả nước. Nhiều mô hình nuôi tôm hiện đại như Biofloc, RAS-IMTA, tôm sinh thái dưới tán rừng, tôm – lúa hữu cơ… đang được mở rộng, ứng dụng IoT, AI trong giám sát môi trường, truy xuất nguồn gốc và quản lý chuỗi sản xuất.

Toàn tỉnh Cà Mau có 89 nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu với tổng công suất hơn 540.000 tấn/năm; sản phẩm đã có mặt tại hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, đạt các chứng nhận quốc tế như ASC, BAP, VietGAP. Cà Mau đang đầu tư nâng cấp hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão, quy hoạch Cảng biển Hòn Khoai, mở rộng Cảng Năm Căn, từng bước hình thành trung tâm hậu cần nghề cá cấp vùng.

Tạo động lực tăng trưởng bền vững

Cụm Khí – Điện – Đạm Cà Mau tiếp tục khẳng định vai trò là dự án trọng điểm quốc gia. Hiện toàn tỉnh có 30 cụm công nghiệp, 9 khu công nghiệp (3 khu đang hoạt động) và Khu kinh tế biển Năm Căn hơn 10.800 ha, tạo nền tảng thu hút đầu tư mạnh mẽ.

Đặc biệt, Dự án Nhà máy điện khí LNG Bạc Liêu công suất 3.200 MW và Dự án mở rộng Nhà máy điện Cà Mau 1&2 công suất 1.500 MW đã được phê duyệt, khẳng định vai trò trung tâm năng lượng của Cà Mau trong khu vực.

Với tốc độ gió trung bình 6,3 – 7 m/s, tỉnh có tiềm năng điện gió kỹ thuật hơn 16.200 MW; đã được phê duyệt phát triển 35 dự án điện gió, tổng công suất 2.369 MW đến năm 2030. Song song đó là tiềm năng điện mặt trời khoảng 11.500 MW và mô hình điện mặt trời kết hợp nuôi trồng thủy sản. Tỉnh cũng tham gia các dự án xuất khẩu điện năng lượng tái tạo và nghiên cứu sản xuất hydro xanh – mở ra không gian phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Cà Mau hiện có hơn 120.000 ha rừng, trong đó rừng ngập mặn chiếm tỷ lệ lớn, được ví như “lá phổi xanh của Đồng bằng sông Cửu Long”. Mô hình tôm – rừng sinh thái đã có hơn 19.000 ha được cấp chứng nhận quốc tế; tỉnh đang nghiên cứu phát triển tín chỉ carbon rừng ngập mặn, góp phần giảm phát thải và tạo thêm nguồn thu mới.

Nông nghiệp hữu cơ – sinh thái – thông minh tiếp tục được đẩy mạnh. Nghề làm muối với hơn 1.500 ha đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, mở ra hướng phát triển du lịch trải nghiệm và dòng sản phẩm muối cao cấp. Chương trình OCOP đạt 343 sản phẩm, trong đó có 2 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao quốc gia.

Định hình phát triển du lịch 

Với hai Khu dự trữ sinh quyển thế giới (Mũi Cà Mau và U Minh Hạ) cùng hệ thống di sản văn hóa đặc sắc như Đờn ca tài tử, Dạ cổ hoài lang, Lễ hội Nghinh Ông, Oóc Om Bóc…, Cà Mau có nền tảng vững chắc để phát triển du lịch sinh thái – văn hóa – cộng đồng gắn với bảo tồn.

Tỉnh đang đẩy nhanh tiến độ cao tốc Cần Thơ – Cà Mau, Cà Mau – Đất Mũi; mở rộng Cảng hàng không Cà Mau theo quy mô 4C, công suất 3 triệu khách/năm đến 2050; quy hoạch các cảng biển Năm Căn, Hòn Khoai, Gành Hào thành trung tâm logistics hiện đại, tạo đột phá kết nối vùng và hội nhập quốc tế.

Cà Mau xác định các trọng tâm chiến lược: Phát triển thủy sản công nghệ cao, mở rộng mô hình tôm siêu thâm canh – tôm rừng – tôm lúa hữu cơ, xây dựng thương hiệu “Tôm sinh thái Cà Mau” đạt chuẩn quốc tế; đẩy mạnh năng lượng tái tạo, sớm hoàn thành các dự án điện khí LNG, hướng đến trung tâm năng lượng sạch của khu vực; phát triển du lịch sinh thái – văn hóa – cộng đồng, hình thành trục liên kết du lịch Cà Mau – An Giang – Cần Thơ; thúc đẩy nông nghiệp xanh, thông minh, tuần hoàn, gắn với tín chỉ carbon, thương mại điện tử và logistics nông nghiệp; đầu tư hạ tầng giao thông – đô thị – logistics đồng bộ, tạo đột phá trong liên kết vùng và hội nhập quốc tế.

Với nền tảng vững chắc về thủy sản – năng lượng – nông nghiệp sinh thái – du lịch, cùng quyết tâm chính trị cao của cả hệ thống, Cà Mau đang từng bước khẳng định vị thế trung tâm phát triển kinh tế – văn hóa – du lịch của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, xứng đáng là “điểm sáng cực Nam” trong chiến lược phát triển quốc gia đến năm 2050.