Gia Lai - Vùng đất nhiều lợi thế chờ đón nhà đầu tư

5 trụ cột tăng trưởng, 3 khâu đột phá chiến lược

Tỉnh Gia Lai mới được sáp nhập từ tỉnh Gia Lai cũ và tỉnh Bình Định cũ, có quy mô dân số trên 3,5 triệu người và diện tích hơn 21.500km² - lớn thứ 2 cả nước. Nằm ở vị trí chiến lược trung tâm các trục Đông - Tây, Bắc - Nam, Gia Lai là cầu nối giữa Duyên hải miền Trung, Tây Nguyên và các nước Lào, Campuchia, tiểu vùng Mekong.

Với hệ sinh thái đa dạng, 130km bờ biển, 80km đường biên giới cùng tiềm năng nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, công nghiệp, dịch vụ và logistics, Gia Lai được ví như “Việt Nam thu nhỏ”, là nền tảng để phát triển toàn diện, hướng tới một tỉnh hiện đại, năng động và bền vững. Trong giai đoạn 2026 - 2030, địa phương này phấn đấu trở thành tỉnh phát triển khá, đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế 2 con số, cùng cả nước vững bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Trên hành trình mới, tỉnh Gia Lai xác định 5 trụ cột tăng trưởng, gồm: Phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo, năng lượng tái tạo, công nghiệp xanh, trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghiệp bán dẫn gắn với trung tâm đổi mới sáng tạo cấp vùng; phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn dựa trên lợi thế biển, sinh thái núi rừng, di sản văn hóa Tây Nguyên - Chămpa.

Bên cạnh đó là phát triển nông nghiệp công nghệ cao, lâm nghiệp bền vững, hình thành các “cứ điểm nông - công nghiệp”, xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực; phát triển dịch vụ cảng - logistics, hình thành trung tâm logistics từ Cửa khẩu Lệ Thanh đến Cảng Quy Nhơn; phát triển đô thị nhanh, bền vững gắn với bất động sản công nghiệp, đô thị, du lịch và hạ tầng dịch vụ.

Để hiện thực hóa các trụ cột, Gia Lai tập trung 3 khâu đột phá chiến lược, gồm: xây dựng chính quyền kiến tạo, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, cụ thể hóa các Nghị quyết Trung ương, nâng cao năng lực cạnh tranh địa phương; đẩy mạnh khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, ban hành cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để tháo gỡ điểm nghẽn, thu hút đầu tư lớn, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa và chuyển đổi xanh; tạo đột phá về hạ tầng giao thông, thủy lợi, logistics, công nghiệp, thương mại dịch vụ, hạ tầng số, ưu tiên kết nối cao nguyên - đồng bằng - ven biển.

Dọn đường đón nhà đầu tư

Tại nhiều sự kiện, ông Phạm Anh Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai khẳng định, địa phương đã chuẩn bị và triển khai các lĩnh vực về hạ tầng, nguồn nhân lực chất lượng cao, chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, cải cách thủ tục hành chính để thu hút đầu tư.

Theo đó, Gia Lai hiện sở hữu mạng lưới giao thông với trục Bắc - Nam kết nối qua các tuyến quốc lộ 1A, 14C và tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông; đồng thời định hướng phát triển đường sắt Bắc - Nam và đường sắt tốc độ cao. Trong khi đó, trục Đông - Tây hình thành qua các tuyến quốc lộ 19, 14, 25, đặc biệt là tuyến cao tốc Quy Nhơn - Pleiku (125km) dự kiến khởi công tháng 10/2025 sẽ trở thành tuyến huyết mạch tốc độ cao, kết nối khu công nghiệp, cảng biển, cửa khẩu, sân bay và mở rộng giao thương trong nước, quốc tế.

Lợi thế nữa là Gia Lai có 2 cảng hàng không (Phù Cát và Pleiku), thuận lợi cho việc khai thác các chuyến bay nội địa, kết nối với các trung tâm kinh tế lớn. Ngày 19/8 vừa qua, tỉnh khởi công Dự án Xây dựng đường cất hạ cánh số 2 và các hạng mục đồng bộ tại Cảng hàng không Phù Cát với tổng vốn hơn 3.200 tỷ đồng. Dự án này hướng tới đưa Cảng hàng không Phù Cát trở thành cảng hàng không quốc tế hiện đại, đủ năng lực đón máy bay thân rộng và khai thác đường bay quốc tế, qua đó tăng cường giao thương, du lịch, hội nhập, thu hút đầu tư.

Cảng Quy Nhơn là cảng tổng hợp quốc gia, đầu mối khu vực (loại 1) của nhóm cảng Nam Trung bộ, thuận lợi cho tàu 70.000 tấn (giảm tải) neo đậu quanh năm. Đây hiện là cửa ngõ ra biển Đông của Nam Trung bộ, Tây Nguyên và tiểu vùng sông Mekong, kết nối trực tiếp với nhiều tuyến hàng hải quốc tế.

Gia Lai cũng đang tập trung triển khai Dự án Cảng nước sâu Phù Mỹ với độ sâu trung bình khoảng 22m, khả năng tiếp nhận tàu trọng tải trên 200.000 tấn, dự kiến hoàn thành vào năm 2028. Khi đi vào hoạt động, cảng không chỉ mở ra cơ hội giao thương quốc tế trực tiếp, nâng cao năng lực xuất nhập khẩu, tăng sức cạnh tranh thu hút đầu tư cho toàn vùng, mà còn trở thành đầu mối logistics chiến lược phục vụ Tây Nguyên, Nam Lào, Đông Bắc Campuchia và các tỉnh, thành lân cận.

Ngoài ra, Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh là điểm kết nối quan trọng giữa tỉnh Gia Lai với các tỉnh của Campuchia, đồng thời là một trong những cửa ngõ giao thương của khu vực tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia.

Tỉnh Gia Lai hiện sở hữu 2 khu kinh tế, 24 khu công nghiệp với tổng diện tích 9.450ha và 99 cụm công nghiệp với tổng diện tích 5.400ha, với quỹ đất sạch dồi dào, phân bố dọc theo các tuyến giao thông huyết mạch Đông - Tây, tuyến ven biển và các đầu mối tại cửa khẩu quốc tế. Đây là điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư triển khai dự án quy mô lớn, gắn kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ, mở rộng thị trường trong nước, quốc tế.

Đáng chú ý, ngày 19/8 vừa qua, tại xã Phù Mỹ Đông, tỉnh Gia Lai đã khởi công Khu công nghiệp Phù Mỹ - giai đoạn 1 (diện tích 437ha, vốn đầu tư hơn 4.500 tỷ đồng). Sau khi hoàn thành năm 2028, khu công nghiệp này sẽ trở thành trung tâm sản xuất công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ, hạt nhân liên kết ngành, đồng thời thúc đẩy dịch vụ thương mại, logistics, đào tạo nhân lực, nghiên cứu - phát triển, qua đó tạo động lực tăng trưởng và khẳng định vị thế Gia Lai trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Bên cạnh đó, Gia Lai đang đẩy mạnh ứng dụng AI, công nghệ 4.0, công nghiệp bán dẫn, coi đây là động lực quan trọng để phát triển kinh tế số, xã hội số và chính quyền số.

Hiện nay, nhiều trung tâm công nghệ, nghiên cứu và đào tạo lớn đã hình thành, tiêu biểu như: Công viên sáng tạo TMA Solutions, FPT Software và Phân hiệu Đại học FPT Gia Lai tại Khu công viên phần mềm Quang Trung - Gia Lai, Tổ hợp nghiên cứu - đào tạo tại Khu đô thị khoa học Quy Hòa, Trung tâm AI tại Khu đô thị Long Vân. Những dự án này đang tạo hạt nhân cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, từng bước hình thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao, AI và bán dẫn.

Trên địa bàn Gia Lai hiện có 3 trường đại học, 5 phân hiệu đại học và 21 trường cao đẳng, trung tâm đào tạo nghề, hằng năm cung cấp hàng chục nghìn lao động chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu đa ngành của các nhà đầu tư.

Đặc biệt, tỉnh đã phê duyệt và triển khai Đề án Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn, AI, an toàn và an ninh mạng giai đoạn 2025 - 2030, với mục tiêu đến năm 2030 đào tạo 7.500 kỹ sư, cử nhân, chuyên gia trong các lĩnh vực chip bán dẫn, AI, an toàn và an ninh mạng. Đề án này không chỉ giải quyết nhu cầu nhân lực chất lượng cao trước mắt, mà còn đặt nền móng để Gia Lai trở thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ cao của khu vực miền Trung - Tây Nguyên.

Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn nhiều lần cam kết, địa phương xác định doanh nghiệp, nhà đầu tư là động lực phát triển với phương châm thành công của doanh nghiệp chính là thành công của tỉnh. Tỉnh ban hành nhiều chính sách ưu đãi về đất đai, thuế, tín dụng cho các lĩnh vực trọng điểm; áp dụng cơ chế một cửa, một đầu mối, rút ngắn một nửa thời gian cấp phép so với quy định Trung ương. Tỉnh Gia Lai cam kết kiến tạo môi trường đầu tư an toàn, hấp dẫn, hiệu quả, trở thành điểm đến tin cậy, lâu dài cho cộng đồng doanh nghiệp.