Giới trẻ TP HCM trải nghiệm “Tập sự thờ cúng”
Sự kiện văn hóa “Tập sự thờ cúng” do nhóm Lửa tổ chức diễn ra trong 3 ngày (21-23/11) tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia II, TP HCM.
Hoạt động thuộc dự án “Ông gánh bà nâng” nhằm tạo cơ hội cho giới trẻ trực tiếp trải nghiệm, thực hành và cảm nhận ý nghĩa thờ cúng hướng đến việc lan tỏa và gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống một cách gần gũi và bền vững.
Theo anh Nguyễn Duy Linh - nhà sưu tầm tranh kiếng miền Nam, đồng thời là người góp phần cố vấn nội dung, chia sẻ bản thân dành nhiều thời gian cùng nhóm tìm tư liệu, xác minh thông tin.
Tại buổi khai mạc (21/11), ngoài việc giải thích về nguồn gốc và hành trình phát triển của tranh kiếng, anh Duy Linh bày tỏ niềm vui khi nhiều bạn trẻ đến tìm hiểu, lắng nghe và nhận ra nét đẹp của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, không còn mặc định tín ngưỡng này là điều nặng nề hay xa cách.
Trong khi đó, chị Ngô Thị Hồng Quyên - trưởng dự án - cho biết dự án được xây dựng với mục tiêu đưa tín ngưỡng thờ cúng đến gần thế hệ mới bằng lối tiếp cận sáng tạo.
“Chúng tôi chọn tông màu sáng rực - chủ đạo là vàng cùng các họa tiết mang phong cách hoạt hình để tạo cảm giác gần gũi. Bởi vì tín ngưỡng thờ cúng ông bà của người Việt gần như nhà nào cũng có, dù có theo tôn giáo hay không. Thật ra, “đạo ông bà” không được ghi nhận như một tôn giáo chính thức vì không có giáo chủ hay giáo luật, mà xuất phát từ tâm, từ truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của người Việt.
Khác với phương Tây - nơi nhiều người 18 tuổi đã sống tách biệt với gia đình - ở phương Đông, đặc biệt là người Việt, sự gắn kết giữa các thế hệ lại thể hiện rất rõ qua các nghi lễ, tập tục văn hóa. Những hoạt động như dự án lần này giúp thế hệ trẻ cảm nhận được sự hiện diện của thế hệ trước, cũng như duy trì sự kết nối gia đình”.
Theo Hồng Quyên, lý do nhóm chọn tên dự án “Ông gánh bà nâng” vì cụm từ này vốn gợi hình ảnh ông bà gánh gồng, nâng đỡ con cháu trong những lúc khó khăn nhất. Với họ, cái tên ấy tượng trưng cho sự gắn kết thế hệ: dù cuộc sống hiện đại có nhiều thử thách, ông bà - theo nghĩa tinh thần - vẫn luôn là điểm tựa, là nguồn sức mạnh để mỗi người vượt qua những giai đoạn khó khăn.
Dự án gồm 3 phần chính: MV “Không một ai tan biến” - truyền tải thông điệp rằng thờ cúng không chỉ là lễ nghi mà còn là sự kết nối tình cảm với người thân đã khuất; Sự kiện “Tập sự thờ cúng” - tạo không gian trải nghiệm trực tiếp các nghi lễ và vật phẩm thờ cúng; Chuỗi video hướng dẫn thực hành - hướng dẫn chuẩn bị mâm cúng, lau dọn bàn thờ và đọc lời khấn theo cách đơn giản, dễ làm.
Trong đó, chuỗi workshop “Tập sự thờ cúng” diễn ra xuyên suốt 3 ngày (21-23/11) nhằm giúp người trẻ trải nghiệm 3 loại hình truyền thống: Ngày 21/11: Tranh kiếng Nam Bộ; Ngày 22/11: Vàng mã truyền thống; Ngày 23/11: Hoa Thanh Tiên Huế. Ở mỗi phiên, nghệ nhân và chuyên gia hướng dẫn từng bước. Người tham dự được tự tay thực hành và tìm hiểu ý nghĩa từng vật phẩm.