Hải Phòng: Trợ giúp pháp lý là cầu nối để những người yếu thế tiếp cận pháp luật

Bảo vệ những người yếu thế trong xã hội

Trong những năm qua công tác TGPL TP. Hải Phòng đã đạt được nhiều kết quả, khẳng định được vị trí và vai trò của mình trong giúp đỡ về mặt pháp luật cho đông đảo người nghèo, người có công với cách mạng, đồng bào dân tộc thiểu số và các đối tượng khác; góp phần phát huy vai trò của pháp luật trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Hiện tại TP. Hải Phòng có 2 trung tâm TGPL. Trung tâm TGPL nhà nước số 1 ở phía Đông và trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước số 2 ở phía Tây của TP. Trong đó,  trung tâm TGPL nhà nước số 1 có 3 chi nhánh TGPL tại các xã Vĩnh Bảo, Tiên Lãng và phường Thuỷ Nguyên.

Số người tham gia thực hiện trợ giúp pháp lý của trung tâm TGPL nhà nước số 1 là 23 người trong đó có 17 trợ giúp viên pháp lý và 6 luật sư.

Tính đến hết tháng 10/2025, trung tâm TGPL nhà nước số 1 TP. Hải Phòng đã thực hiện tổng số 1368 vụ việc. Trong đó, kỳ trước chuyển sang là 669 vụ. Tham gia tố tụng 1.348 vụ và tư vấn 20 vụ việc.

Cụ thể, chia theo đối tượng được TGPL: Người thuộc hộ nghèo 7 vụ việc; người có công với cách mạng 47; người dân tộc thiểu số: 93; trẻ em: 95 ; người bị buộc tội từ 16 đến dưới 18 tuổi: 391; người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo: 17, nhóm đối tượng có khó khăn về tài chính: 50 vụ việc. Chia theo lĩnh vực pháp luật: Hình sự 625 vụ; dân sự, hôn nhân và gia đình 71 vụ; hành chính 20 vụ. Ngoài ra, trung tâm còn thực hiện tư vấn được 110 việc trợ giúp pháp lý.

Trong đó nhiều vụ án hình sự, các cơ quan tố tụng đã thay đổi tội danh, thay đổi khung hình phạt cho các bị can. Nhiều vụ dân sự đã hoá giải được những tranh chấp, mâu thuẫn của các đương sự tồn tại hàng thập kỷ.

Đưa pháp luật tiếp cận tới từng đối tượng, từng địa bàn, từng lĩnh vực

Nhằm đưa pháp luật tới gần người dân hơn, Trung tâm TGPL nhà nước số 1 đã thường xuyên đổi mới hình thức tuyên truyền để  đưa pháp luật tiếp cận với từng đối tượng, từng địa bàn, từng lĩnh vực.

Xác định đối tượng cần TGPL nhiều nhất hiện nay là người chưa thành niên. Trung tâm TGPL nhà nước số 1 TP. Hải Phòng đã phối hợp với Viện kiểm sát, TAND….tổ chức nhiều phiên toà giả định tại các trường THPT, các trung tâm giáo dục thường xuyên, trường dạy nghề.

Các “Phiên tòa giả định” được thực hiện với diễn biến, quá trình xét xử như một cuộc xét xử tại Tòa án, bao gồm đủ các thành phần Hội đồng xét xử tái hiện như một phiên tòa thật.  Những vụ án được chọn để mô phỏng cho Phiên tòa giả định thường là những vụ án như : Gây rối trật tự công cộng, Cố ý gây thương tích; sử dụng ma tuý, vi phạm an toàn luật giao thông đường bộ, bạo lực học đường…. 

Qua đó giúp các em học sinh hiểu hơn các hành vi như mua bán, tàng trữ, sử dụng ma túy, đánh nhau, đua xe lạng lách đánh võng… là vi phạm pháp luật. Giúp các em biết được ranh giới giữa cái đúng và cái sai, tính nghiêm minh của pháp luật và tính "hướng thiện" trong chính sách hình sự của nước ta.

Trung tâm cũng phối hợp với các trường THPT, các trung tâm giáo dục thường xuyên, trường dạy nghề tổ chức các cuộc thi Rung chuông vàng về pháp luật góp phần nâng cao kiến thức về pháp luật cho đoàn viên và học sinh.

Bên cạnh đó, để người dân được tiếp cận với pháp luật dễ dàng hơn, Trung tâm thường xuyên phối hợp với Báo và đài phát thanh truyền hình Hải Phòng trong công tác tuyên truyền pháp luật. Trong đó, mỗi thứ 5 hàng tuần Trung tâm đều có trợ giúp viên đến tại toà soạn báo Hải Phòng nhằm kịp thời giải đáp thắc mắc cho độc giả của báo. Đồng thời, phối hợp với Đài phát thanh truyền hình Hải Phòng thực hiện chuyên mục “Nhịp cầu pháp luật” “Bàn tròn pháp luật” để tuyên truyền về TGPL, trả lời bạn xem truyền hình về các vướng mắc được quan tâm.

Nhằm đưa pháp luật tới người dân ở cơ sở, trung tâm phối hợp cũng với Hội Người khuyết tật, hội Nạn nhân chất độc da cam, hội Cựu chiến binh, hội Nông dân, hội Liên hiệp phụ nữ thành phố và chính quyền cơ sở tổ chức đợt trợ giúp pháp lý tại cơ sở để tư vấn pháp luật cho các đối tượng được TGPL.

Trao đổi với phóng viên báo PLVN ông Nguyễn Văn Tú Ngọc, Phó Giám đốc TT TGPL nhà nước số 1 TP. Hải Phòng cho biết: Mặc dù Trung tâm thường xuyên đổi mới nội dung và phương thức truyền thông về hoạt động TGPL nhưng người dân chưa biết đến TGPL vẫn còn chiếm tỷ lệ cao. Để không bỏ sót đối tượng thuộc diện TGPL chưa được hướng dẫn tiếp cận trợ giúp về pháp luật, trong thời gian tới Trung tâm sẽ tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan trong cung cấp danh sách Trợ giúp viên pháp lý, cung cấp các mẫu biểu mới về tố tụng trong hoạt động trợ giúp pháp lý. Đồng thời thực hiện tốt Chương trình phối hợp người thực hiện TGPL, trực TGPL trong điều tra hình sự, trực TGPL tại toà. – Phó Giám đốc trung tâm thông tin