Hội nghị TAND các tỉnh biên giới Việt Nam – Trung Quốc lần thứ 2: Củng cố hợp tác 2 ngành, lan tỏa tinh thần "thượng tôn pháp luật"

Góp phần tăng cường quan hệ Việt Nam – Trung Quốc 

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Văn Quảng nhấn mạnh niềm phấn khởi và tự hào trước những bước phát triển trong quan hệ hợp tác hữu nghị bền chặt giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc nói chung và ngành Toà án nhân dân (TAND) hai nước nói riêng, chào mừng Chánh án TAND tối cao Trung Quốc Trương Quân cùng Đoàn thăm Việt Nam và tham dự Hội nghị.

Ông Quảng khẳng định: Quan hệ đặc biệt giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước trong những năm qua không ngừng được phát triển lên tầm cao mới, đạt được rất nhiều thành tựu và dấu ấn quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực. Hợp tác giữa TAND hai nước là bộ phận cấu thành quan trọng trong tổng thể quan hệ hai Đảng, hai Nhà nước Việt Nam - Trung Quốc.

Các Tuyên bố chung giữa hai nước đều đề cập đến hợp tác trong lĩnh vực Tòa án, gần nhất trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình từ ngày 14-15/4/2025, Lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai Nhà nước đã ra Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc về việc tiếp tục làm sâu sắc quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, thúc đẩy xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược, trong đó có nội dung hai bên thống nhất tăng cường cơ chế hợp tác, giao lưu giữa các cơ quan tư pháp tương ứng của hai nước.

Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Việt Nam và Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Trung Quốc phát biểu tại Hội nghị.

Trên nền tảng đó, quan hệ hợp tác của Tòa án hai nước không ngừng phát triển vì lợi ích chung của hai dân tộc. Trong bối cảnh hiện nay, sự hợp tác chặt chẽ của Tòa án hai nước để giải quyết hiệu quả các vấn đề xuyên quốc gia trong lĩnh vực dân sự, thương mại và phối hợp đấu tranh phòng, chống tội phạm đã, đang và sẽ có tác động tích cực đối với tiến trình phát triển và hội nhập quốc tế của mỗi nước. 

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Quảng bày tỏ vui mừng nhận thấy, các hoạt động hợp tác của TAND hai nước không ngừng phát triển ở cấp trung ương và địa phương.

Ở cấp Tòa án tối cao, TAND tối cao hai nước đã thống nhất về các định hướng hợp tác, phối hợp chặt chẽ trong nhiều lĩnh vực nhằm thực thi công lý. TAND tối cao hai nước đã ký Bản ghi nhớ hợp tác vào các năm 2011 và 2018, phối hợp tổ chức Hội nghị TAND các tỉnh biên giới lần thứ nhất vào năm 2023.

Tòa án hai nước đã tăng cường trao đổi đoàn, chia sẻ kinh nghiệm xét xử, cùng tham gia nhiều diễn đàn tư pháp và pháp luật của khu vực và trên thế giới. Đặc biệt, trong những năm qua, với vai trò là cơ quan trung ương, TAND tối cao hai nước đã hướng dẫn, chỉ đạo và tạo điều kiện thuận lợi để Tòa án cấp tỉnh của hai nước thực hiện các hoạt động hợp tác đạt kết quả cao. 

Ở cấp Tòa án địa phương, hiện nay, 7 TAND cấp tỉnh của Việt Nam có chung đường biên giới với 2 TAND cấp tỉnh của Trung Quốc có những hoạt động hợp tác thiết thực, hiệu quả trong đấu tranh phòng và chống tội phạm, giải quyết các vấn đề về dân sự, kinh doanh thương mại xuyên biên giới, chia sẻ kinh nghiệm xét xử, góp phần làm sâu sắc hơn mối quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống của TAND hai nước Việt Nam-Trung Quốc.

Những kết quả hợp tác của TAND hai nước trong thời gian qua có ý nghĩa hết sức quan trọng, cần được tiếp tục duy trì và phát triển trong thời gian tới.

Hội nghị khẳng định sự cần thiết tăng cường hợp tác về thu thập chứng cứ trong các vụ án dân sự và thương mại giữa hai Bên.

Trước những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình vi phạm, tội phạm mang tính quốc tế và xuyên quốc gia như hiện nay, Tòa án hai nước cần tiếp tục tăng cường phối hợp chặt chẽ hơn nữa để cùng nhau hoàn thành tốt trọng trách của mình, đóng góp vào sự phát triển của mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước. 

Tại Hội nghị, Chánh án TAND tối cao Trung Quốc Trương Quân đánh giá cao quan hệ láng giềng hữu nghị lâu đời giữa hai nước. Ông cho rằng hợp tác tư pháp Việt – Trung đã duy trì ổn định, hiệu quả trong nhiều năm với các hoạt động trao đổi đoàn, chia sẻ kinh nghiệm và hội thảo chuyên môn ngày càng sâu rộng.

Chánh án Trương Quân nhấn mạnh Hội nghị lần thứ nhất năm 2023 đã trở thành hình mẫu hợp tác tư pháp giữa các quốc gia đang phát triển. Để tiếp tục thúc đẩy hợp tác công tác tư pháp, tại Hội nghị này, Chánh án TAND tối cao Trương Quân đề xuất ba định hướng lớn: Tăng cường tin cậy tư pháp và chia sẻ kinh nghiệm xét xử; Duy trì cơ chế phối hợp thường xuyên, mở rộng hợp tác sang lĩnh vực Tòa án số, chuyển đổi số, đào tạo cán bộ và chuyển hóa các nhận thức chung thành hành động cụ thể thông qua nghiên cứu ký kết văn bản hợp tác; Tăng cường chia sẻ thông tin và phối hợp giải quyết tội phạm xuyên biên giới…

TAND các địa phương giáp biên cần nghiên cứu, xây dựng cơ chế phối hợp, chia sẻ thông tin...

Trong khuôn khổ Hội nghị TAND các tỉnh biên giới Việt Nam – Trung Quốc lần thứ 2 đã diễn ra 4 phiên thảo luận: Đánh giá tình hình hợp tác giữa TAND các tỉnh đường biên trên cơ sở kết quả Hội nghị TAND các tỉnh biên giới Việt Nam – Trung Quốc lần thứ nhất; Kinh nghiệm xét xử các vụ án buôn lậu, mua bán người qua biên giới gắn với mục tiêu phòng ngừa và đấu tranh loại tội phạm này; Chia sẻ kinh nghiệm về cơ chế giải quyết tranh chấp tại Toà án và ngoài Toà án; Nghiên cứu việc thiết lập cơ chế hợp tác hỗ trợ thu thập chứng cứ trong quá trình giải quyết các vụ án dân sự và thương mại giữa hai bên Việt Nam – Trung Quốc. 

Thắt chặt hơn nữa tình đoàn kết, hữu nghị.

Phát biểu bế mạc Hội nghị, Chánh án TAND tối cao Việt Nam Nguyễn Văn Quảng đánh giá cao, đồng tình với ý kiến phát biểu của Chánh án TAND tối cao Trung Quốc Trương Quân. Sau thời gian làm việc khẩn trương, khoa học với bốn phiên làm việc và thảo luận những nội dung quan trọng, gắn với trách nhiệm của ngành TAND mỗi nước, Hội nghị đã thu được nhiều kết quả tốt đẹp.

Các ý kiến tham luận của các đại biểu được chuẩn bị công phu, tập trung vào việc chia sẻ kinh nghiệm và những khó khăn, vướng mắc trong việc xét xử các vụ án buôn lậu, mua bán người qua biên giới; giải quyết tranh chấp tại Tòa án và ngoài Tòa án; nghiên cứu thiết lập cơ chế hỗ trợ thu thập chứng cứ trong quá trình giải quyết các tranh chấp dân sự và thương mại.

Hội nghị đã ra Thông cáo chung, trong đó nhấn mạnh tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực nêu trên. Bên cạnh đó, Thông cáo chung nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ Thẩm phán, cán bộ Tòa án các tỉnh biên giới hai nước về chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng giải quyết các vụ án, vụ việc có yếu tố nước ngoài.

Hội nghị còn là cơ hội để TAND hai nước nói chung và TAND các tỉnh biên giới nói riêng gặp gỡ, trao đổi, qua đó thắt chặt hơn nữa tình đoàn kết, hữu nghị. TAND tối cao Việt Nam sẽ định hướng và khuyến khích các TAND cấp tỉnh của Việt Nam chủ động trao đổi kinh nghiệm xét xử, tăng cường phối hợp với TAND cùng cấp của Trung Quốc để cùng nhau hoàn thành xuất sắc trọng trách của mình. 

Trên cơ sở quan hệ hữu nghị giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam - Trung Quốc, ngành TAND hai nước sẽ hoàn thành xuất sắc hơn nữa vai trò “bảo vệ công lý, bảo vệ nhân dân”, đem tinh thần “thượng tôn pháp luật” lan tỏa sâu rộng hơn nữa, góp phần gìn giữ an ninh - xã hội của các tỉnh biên giới Việt Nam – Trung Quốc...