Kê khai thuế để chuẩn bị cho lộ trình chuyển đổi tự nhiên của hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm
Tại Tọa đàm trực tuyến “Thay đổi mô hình quản lý thuế, hộ kinh doanh cần lưu ý gì?” do Báo Thanh niên phối hợp Cục Thuế (Bộ Tài chính) tổ chức sáng 12/11, Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn khẳng định: "Thay đổi phương thức quản lý thuế của hộ kinh doanh không phải là tăng gánh nặng thuế".
Theo Đề án 3389 của Bộ Tài chính, từ năm 2026, hình thức thuế khoán chính thức bị xóa bỏ, hộ kinh doanh (HKD) chuyển sang kê khai thuế. So với cơ chế thuế khoán, đây là bước thay đổi căn bản cả về cách quản lý và xác định nghĩa vụ thuế
Phó Cục trưởng Mai Sơn cho biết, sau khi bỏ thuế khoán, ngành Thuế đang chuyển sang mô hình quản lý HKD dựa trên ngưỡng doanh thu và mức độ phát triển hoạt động, gồm 3 nhóm chính:
Theo số liệu quản lý thuế, đến tháng 10.2025, cả nước có khoảng 3,83 triệu HKD. Trong đó, 1,7 triệu hộ (44,4%) doanh thu dưới 200 triệu đồng sẽ được tiếp tục miễn thuế; 883.000 hộ (23%) doanh thu từ 200 triệu đồng đến 3 tỉ đồng là nhóm chịu tác động chính; 39.000 hộ (1%) doanh thu trên 3 tỉ đồng đã áp dụng kê khai nên ít bị ảnh hưởng.
Nhóm 1: Hộ có doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở xuống, được miễn thuế và không sử dụng hóa đơn điện tử.
Nhóm 2: Hộ có doanh thu trên 200 triệu đồng đến 3 tỉ đồng/năm, thực hiện khai thuế theo quý, áp dụng chế độ kế toán (trong đó, HKD có doanh thu năm từ trên 1 tỉ đồng sẽ áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền).
Nhóm 3: Hộ có doanh thu trên 3 tỉ đồng/năm, áp dụng chế độ kế toán đầy đủ hơn, sử dụng hóa đơn điện tử và kê khai thuế tương tự DN nhỏ.
Ông Mai Sơn cho biết, trong mô hình mới, HKD có doanh thu trên 3 tỉ đồng/năm sẽ được quản lý thuế tương tự DN siêu nhỏ hoặc DN nhỏ, cả về chế độ kế toán, hóa đơn điện tử và nghĩa vụ kê khai thuế. Đây là bước chuẩn bị cho lộ trình chuyển đổi tự nhiên của HKD phát triển lên DN.
Một điểm đáng lưu ý, đó là HKD nên chuyển lên DN khi có quy mô doanh thu, lao động và mặt bằng sản xuất kinh doanh lớn, giao dịch thường xuyên với tổ chức, DN khác; cần ký hợp đồng kinh tế, mở rộng tín dụng, xuất nhập khẩu, hoặc đấu thầu - những hoạt động đòi hỏi tư cách pháp nhân; đã có nền tảng sổ sách kế toán, hóa đơn điện tử và quản trị tài chính tương đối ổn định...
Đánh giá về sự chuẩn bị của khu vực hộ, cá nhân kinh doanh với việc chuyển từ khoán thuế sang kê khai thuế, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA) lưu ý, ngoài các giải pháp hỗ trợ mà ngành Thuế cũng như các đơn vị cung ứng dịch vụ đã và đang triển khai, thời gian tới, rất cần lưu ý vấn đề phần mềm dùng chung và cơ chế phù hợp để giải quyết các vướng mắc phát sinh.