Khai mạc Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025 tại Ninh Bình: Việt Nam lan tỏa thông điệp về AI, nguồn mở và hợp tác toàn cầu

Ninh Bình - điểm đến hội tụ giữa di sản và đổi mới

Tuần lễ số là sự kiện quốc tế thường niên, quy tụ khoảng 800 đại biểu trong nước và quốc tế tham dự, trong đó có lãnh đạo cấp Bộ trưởng, trưởng đoàn các nước ASEAN, các đối tác chiến lược như Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Australia.... lãnh đạo các tổ chức quốc tế như: Liên Hợp quốc (UN), Ngân hàng Thế giới (WB), Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO), Liên minh châu Âu (EU), Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), Cộng đồng Viễn thông Châu Á - Thái Bình Dương (APT) .., các tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam và quốc tế.

Chủ đề năm nay được lựa chọn: “Quản trị trí tuệ nhân tạo - AI Governance” trong bối cảnh Việt Nam coi AI là hạ tầng chiến lược cho phát triển kinh tế số, qua đó tiếp tục khẳng định vai trò dẫn dắt của Việt Nam trong định hình chính sách và tương lai công nghệ.

Phát biểu chào mừng, ông Phạm Quang Ngọc, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình, bày tỏ vinh dự khi tỉnh được phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025 (VIDW 2025) - diễn đàn uy tín về chuyển đổi số, quy tụ lãnh đạo, tổ chức quốc tế, chuyên gia và doanh nghiệp công nghệ hàng đầu.

Ông giới thiệu vị trí chiến lược và tiềm năng phát triển của Ninh Bình, cửa ngõ phía Nam đồng bằng Bắc Bộ, kết nối ba vùng kinh tế lớn, sở hữu hơn 5.000 di tích lịch sử -văn hóa, trong đó có Di sản thế giới Tràng An và tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ được UNESCO công nhận.

Ninh Bình hiện duy trì tốc độ tăng trưởng GRDP 10,45% trong 9 tháng đầu năm, nằm trong top 3 cả nước, với thu nhập bình quân đầu người đứng thứ 6/34 tỉnh, thành phố. Kinh tế năng động, xã hội ổn định, an sinh bảo đảm và môi trường đầu tư hấp dẫn đã đưa Ninh Bình trở thành điểm sáng phát triển.

Đặc biệt, tỉnh đã phủ sóng cáp quang 100% xã, phường, mở rộng mạng 5G, triển khai chính quyền số và hướng đến ứng dụng AI trong quản lý di sản, phát triển du lịch thông minh, giao thông, logistics và nông nghiệp xanh. “Việc đăng cai VIDW 2025 là cơ hội quý báu để Ninh Bình kết nối, học hỏi, thu hút đầu tư công nghệ cao, góp phần đưa Ninh Bình sớm trở thành thành phố trực thuộc Trung ương - một đô thị xanh, thông minh, gắn với di sản”, ông Phạm Quang Ngọc nhấn mạnh.

Việt Nam phát triển AI lấy con người lầm strung tâm

Tại phiên khai mạc, Hội nghị bàn tròn cấp Bộ trưởng về  Quản trị Trí tuệ Nhân tạo tổ chức sáng 27/10 là điểm nhấn của chương trình. Mục tiêu của Hội nghị là tạo lập một diễn đàn cấp cao để các bên liên quan chia sẻ kinh nghiệm, sáng kiến và chính sách về quản trị AI có trách nhiệm. Hội nghị sẽ góp phần khẳng định vai trò chủ động, sáng kiến và cam kết của Việt Nam trong hợp tác quốc tế về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Phát biểu khai mạc Hội nghị Bàn tròn, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng mở đầu bài phát biểu trong một năm có ý nghĩa đặc biệt - kỷ niệm 80 năm Ngày Độc lập và 50 năm Thống nhất đất nước, Bộ trưởng đi thẳng vào thách thức cốt lõi của kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo: “AI phải đi trên một hành lang hẹp - giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và sợ hãi,” ông nói. Theo Bộ trưởng, nhiệm vụ của các nhà quản lý không phải là làm chậm đổi mới, mà là “dẫn dắt bằng trí tuệ và trách nhiệm” - một nghệ thuật cân bằng tinh tế giữa các yếu tố tưởng chừng đối lập: toàn cầu và địa phương, hợp tác và chủ quyền, công nghệ lớn và khởi nghiệp, công nghệ và ứng dụng, sử dụng và làm chủ, sáng tạo và kiểm soát, cũng như giữa dữ liệu mở và dữ liệu cần được bảo vệ. “Chỉ khi đi trong hành lang hẹp ấy, trí tuệ nhân tạo mới thực sự phục vụ con người,” Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng đồng thời khẳng định vai trò kép của Nhà nước và xã hội trong quản trị AI: Nhà nước cần bảo vệ các giá trị nhân văn cốt lõi, trong khi một xã hội cởi mở sẽ là môi trường nuôi dưỡng sáng tạo và đối thoại.

Chia sẻ về định hướng của Việt Nam, người đứng đầu ngành khoa học và công nghệ cho biết, Việt Nam xác định phát triển AI bền vững phải dựa trên bốn trụ cột chính: thể chế AI mạnh mẽ, cơ sở hạ tầng hiện đại, nhân tài AI, và một nền văn hóa AI lấy con người làm trung tâm. Việt Nam cam kết phát triển AI theo hướng lấy con người làm trung tâm, cởi mở, an toàn, có chủ quyền, hợp tác, bao trùm và bền vững. Đặc biệt, Bộ trưởng nhấn mạnh việc thúc đẩy phát triển AI nguồn mở, coi đây là hướng đi chiến lược nhằm tăng cường minh bạch, hợp tác và đổi mới.

Theo ông, hệ sinh thái AI nguồn mở không chỉ giúp trao quyền cho các quốc gia nhỏ và các doanh nghiệp khởi nghiệp cùng làm chủ công nghệ tiên tiến, mà còn tạo ra nền tảng chia sẻ tri thức và giá trị trên phạm vi quốc tế, hướng tới tăng trưởng dài hạn và phát triển bền vững. “Hội nghị Bàn tròn hôm nay không chỉ là một cuộc đối thoại chính sách, mà còn là một diễn đàn của niềm tin và hợp tác, nơi các quốc gia cùng nhau chia sẻ và định hình thể chế AI cho khu vực cũng như toàn cầu”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.

Việt Nam đi đầu trong hệ sinh thái AI có trách nhiệm

Tại hội nghị, ông Johnathan Baker, Trưởng Văn phòng và Đại diện UNESCO tại Việt Nam, trình bày những kết quả chính từ Báo cáo Đánh giá Mức độ Sẵn sàng (RAM) về AI tại Việt Nam - một phần trong Khuyến nghị của UNESCO về Đạo đức AI. Báo cáo giúp các quốc gia đánh giá năng lực và định hướng phát triển AI trên năm phương diện: pháp lý, xã hội, giáo dục, kinh tế và cơ sở hạ tầng.

“Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên ở châu Á hoàn thành bản đánh giá này, thể hiện ý chí chính trị mạnh mẽ và sự cam kết to lớn trong việc xây dựng một hệ sinh thái AI có trách nhiệm ngay từ đầu”, ông Baker nhấn mạnh.

Báo cáo ghi nhận những tiến bộ vượt bậc của Việt Nam trong thời gian qua. Về pháp lý, Việt Nam đã có định hướng chiến lược rõ ràng với Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, xác định AI và chuyển đổi số là động lực tăng trưởng cốt lõi, cùng với Luật Công nghiệp Công nghệ số 2025 lần đầu tiên dành riêng một chương pháp lý cho AI. Về kinh tế, kinh tế số hiện đóng góp 18,3% GDP, trong khi xuất khẩu công nghệ cao chiếm hơn 36% tổng kim ngạch thương mại. Về hạ tầng, độ phủ Internet đạt 78% và mạng di động bao phủ 99,8% dân số, đưa Việt Nam vào nhóm các quốc gia có chỉ số Chính phủ điện tử ở mức “rất cao”.

Ở phương diện nghiên cứu và giáo dục, lượng công bố khoa học về AI của Việt Nam tăng mạnh, từ 134 bài năm 2010 lên hơn 4.000 bài năm 2023, xếp thứ 26 thế giới. Hơn 50 trường đại học đã có chương trình đào tạo về AI, thể hiện nỗ lực lớn trong chuẩn bị nguồn nhân lực cho tương lai.

Tuy nhiên, ông Baker cũng chỉ ra những thách thức và khoảng trống cần được giải quyết, đặc biệt là thiếu hụt nhân lực AI chất lượng cao, nhất là trong lĩnh vực học máy và xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Bên cạnh đó, cơ hội tiếp cận các ngành STEM vẫn còn hạn chế đối với phụ nữ, người dân tộc thiểu số và người khuyết tật, cho thấy vẫn còn dư địa để thu hẹp khoảng cách giới và bình đẳng trong lĩnh vực số.

Từ những phân tích này, UNESCO đề xuất một loạt khuyến nghị chiến lược: tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để tích hợp sâu hơn các nguyên tắc đạo đức AI; thành lập Ủy ban quốc gia về đạo đức AI nhằm giám sát và phối hợp hiệu quả; nâng cao nhận thức cộng đồng về đạo đức AI và phát triển nhân tài AI toàn diện, vừa có năng lực kỹ thuật, vừa có hiểu biết về giá trị nhân văn; đồng thời, đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng dữ liệu và xây dựng các trung tâm xuất sắc về công nghệ chiến lược cùng các trung tâm dữ liệu quy mô lớn.

UNESCO cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp AI đổi mới và có đạo đức, khuyến khích đầu tư tư nhân, hỗ trợ các startup do phụ nữ và nhóm yếu thế lãnh đạo, nhằm bảo đảm tính bao trùm trong phát triển. “Báo cáo này cho thấy một tương lai đầy hứa hẹn. UNESCO và toàn bộ hệ thống Liên Hợp Quốc cam kết sẽ luôn đồng hành cùng Việt Nam trên hành trình phát triển một tương lai AI có đạo đức và nhân văn”, ông Baker khẳng định.

“AI là công cụ khuếch đại sức sáng tạo của con người, chứ không thay thế con người”

Kết thúc hội nghị bàn tròn, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: “ Thứ nhất, quản trị AI thực sự đã trở thành một lĩnh vực hợp tác toàn cầu - không chỉ ở tầm nhìn, mà còn trong hành động. AI cho tất cả mọi người, chứ không chỉ cho một số ít. Thứ hai, khung pháp lý phải được xây dựng để vừa tạo dựng niềm tin, vừa thúc đẩy đổi mới, phù hợp với chuẩn mực quốc tế nhưng bắt nguồn từ bối cảnh quốc gia. Thứ ba, khu vực tư nhân cần là một phần của giải pháp. Thúc đẩy hệ sinh thái AI nguồn mở sẽ giúp tăng cường năng lực cho các doanh nghiệp khởi nghiệp và các quốc gia nhỏ. Thứ tư, xây dựng năng lực AI khu vực là hết sức quan trọng. Việt Nam sẵn sàng đóng vai trò là Trung tâm Năng lực AI của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Trình diễn công nghệ ngoài trời trong khuôn khổ Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025.

Và cuối cùng, AI là công cụ khuếch đại sức sáng tạo của con người, chứ không thay thế con người. AI phải mang tính bao trùm - không ai bị bỏ lại phía sau”.

Cùng đó, các đại biểu quốc tế đánh giá cao vai trò dẫn dắt của Việt Nam trong khu vực về quản trị AI- một quốc gia đang nỗ lực xây dựng thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực để đảm bảo công nghệ phát triển vì con người và do con người. Hội nghị Bàn tròn Bộ trưởng về Quản trị AI là điểm nhấn quan trọng của Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025, thể hiện tinh thần chủ động, trách nhiệm và hợp tác của Việt Nam trong hành trình cùng thế giới định hình tương lai trí tuệ nhân tạo minh bạch, an toàn và bền vững.

Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025 không chỉ là một sự kiện công nghệ - mà còn là biểu tượng của trí tuệ, hợp tác và niềm tin. Từ Ninh Bình, vùng đất cổ kính giữa lòng di sản, Việt Nam một lần nữa khẳng định vai trò dẫn dắt trong hành trình kiến tạo thế giới số an toàn, nhân văn và bền vững, nơi trí tuệ nhân tạo phục vụ con người, chứ không thay thế con người.

Trong ba ngày diễn ra sự kiện, VIDW 2025 sẽ tổ chức nhiều diễn đàn chuyên đề về 5G, hạ tầng số, trí tuệ nhân tạo, doanh nghiệp công nghệ số và nguồn nhân lực số, trong đó nổi bật là Diễn đàn Hợp tác Số Việt Nam - EU, Diễn đàn Đối tác Số Việt Nam – Tổ chức Hợp tác Số, Hội nghị ASEAN về 5G và Hội thảo Khu vực về chuyển đổi số dựa trên AI. Các hoạt động kết nối doanh nghiệp, gặp gỡ song phương, giao lưu văn hóa - đối ngoại sẽ được tổ chức song song, góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam, Ninh Bình - vùng đất di sản, đổi mới và hội nhập.