Khởi sắc vùng sơn cước Tương Dương khi nguồn lực MTQG “đánh thức” tiềm năng bản làng

Không khó để nhận ra những chuyển động mới ở huyện Tương Dương (cũ), tỉnh Nghệ An trong vài năm trở lại đây. Từ những tuyến đường vào bản được mở rộng, nhiều nhà sinh hoạt cộng đồng vừa hoàn thành, cho đến những mô hình sinh kế của đồng bào Thái, Khơ Mú, Ơ Đu đang ngày một khởi sắc… tất cả đều cho thấy dấu ấn rõ nét của Chương trình MTQG theo Quyết định 1719.

Giai đoạn 2021 - 2025, Tương Dương được phân bổ 697.149 triệu đồng từ nguồn ngân sách Trung ương và 3.420 triệu đồng vốn địa phương để thực hiện Chương trình. Trên cơ sở nguồn lực này, huyện đặt mục tiêu khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế của vùng đồng bào DTTS và MN, đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo nhanh, bền vững, thu hẹp khoảng cách về thu nhập so với vùng phát triển…

Từ nguồn vốn ấy, đời sống của đồng bào nhiều nơi đã có những đổi thay rõ nét. Hạ tầng giao thông, trường học, trạm y tế, công trình cộng đồng… được đầu tư đồng bộ hơn; những hộ dân ở vùng có nguy cơ thiên tai được bố trí tái định cư; những mô hình sản xuất nông - lâm nghiệp bắt đầu mang lại thu nhập đáng kể cho người dân.

Một trong những điểm nhấn là Dự án 2 về ổn định dân cư với hơn 33,4 tỷ đồng để xây dựng khu tái định cư Khe Hộc cho 82 hộ dân bản Huồi Pủng, xã Hữu Khuông. Dù thời tiết thất thường khiến tiến độ bị ảnh hưởng, dự án vẫn là kỳ vọng lớn giúp bà con thoát khỏi nguy cơ lũ ống, lũ quét đe dọa quanh năm.

Song song đó, Dự án 3 về phát triển nông - lâm nghiệp bền vững đã tác động sâu rộng đến sinh kế người dân được chú trọng triển khai. Trong đó, tại Tiểu Dự án 1 của Dự án 3: Phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân được triển khai sâu rộng. Tổng số vốn giao: 308.877 triệu đồng, đã giải ngân được 60.898 triệu đồng. Điều này đã giúp cho hơn 93.327ha diện tích rừng được hỗ trợ bảo vệ rừng, khoán bảo vệ rừng (trong đó diện tích hỗ trợ bảo vệ rừng là 38.511,09 ha/5.958 hộ gia đình; diện tích hỗ trợ khoán bảo vệ rừng là 54.815,38ha/160 tổ cộng đồng).

Đối với Tiểu dự án 2 - Dự án 3 tổng số vốn giao là 28.344 triệu đồng. Trong đó, với Nội dung số 1: Hỗ trợ thực hiện mô hình phát triển sản xuất cộng đồng cho 44 mô hình với 1445 hộ tham gia; Nội dung số 2: Hỗ trợ 2 dự án trồng dược liệu quý ở 2 xã với 35 hộ gia đình tham gia.

Còn tại xã Nhôn Mai, việc thực hiện Chương trình MTQG cũng được triển khai sâu rộng trong từng thôn bản và phát huy hiệu quả. Trong đó đáng nói đến như Tiểu dự án 1 - Dự án 3: Phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân mang lại hiệu quả thiết thực. Nguồn vốn được phân bổ 8.879 triệu đồng. Hiện nguồn vốn đang chờ Nghị quyết của HĐND tỉnh về việc bàn giao nguồn vốn cho xã - chủ đầu tư mới khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp và giải ngân trong thời gian sớm nhất.

Đối với Tiểu dự án 2 - Dự án 3: Hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị vùng trồng dược liệu thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp được phân bổ: 3.430 triệu đồng. Trong đó: Nội dung 1: Hỗ trợ Phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị được phân bổ thực hiện là: 2.600 triệu đồng; Nội dung số 2 về Đầu tư, hỗ trợ phát triển vùng trồng dược liệu quý được phân bổ hơn  830 triệu đồng. Dự kiến giải ngân vào trong tháng 12/2025.

Còn đối với xã Lượng Minh là xã thuộc vùng đặc biệt khó khăn, có tổng diện tích đất tự nhiên là 227,96 Km2, 100% là người đồng bào DTTS Thái, Khơ Mú và Ơ Đu. Địa bàn xã rộng, chủ yếu là đồi núi cao, địa hình hiểm trở, rất ít đất bằng, toàn xã chỉ có 5 ha đất trồng lúa nước... Bên cạnh những nguồn vốn khác, Chương trình MTQG theo Quyết định 1719 đã góp phần không nhỏ trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, mang lại hiệu quả.

Trong đó, Tiểu dự án 1 - Dự án 3 được phân bổ kinh phí 5.827 triệu đồng. Trong đó thực hiện bảo vệ rừng và giao khoán bảo vệ rừng gồm 825 hộ gia đình được giao bảo vệ; cộng đồng 12 bản bảo vệ. Tiểu dự án 2 - Dự án 3 đã giúp triển khai 3 mô hình (chăn nuôi bò sinh sản và dê sinh sản) hỗ trợ cho 149 hộ tham gia với tổng kinh phí thực hiện 1.996 triệu đồng.

Một số dự án của Chương trình trên địa bàn đã đem lại hiệu quả kinh tế cho người dân như: Dự án chăn nuôi bò, nhiều hộ dân được hỗ trợ chăn nuôi đã thoát nghèo; nhờ đó mà đã góp phần vào giảm tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn toàn xã giảm từ 60,5% (năm 2020) xuống còn 48,75% (năm 2025); Thu nhập bình quân đầu người tăng từ 12 triệu đồng/người/năm (2020) lên 20 triệu đồng/người/năm (vào cuối năm 2024); Tỷ lệ hộ có việc làm thường xuyên tăng từ khoảng 15 % (2020) lên 30 % (năm 2025), nhờ các mô hình tạo sinh kế bổ trợ và phát triển sản xuất nông - lâm nghiệp.

Những chuyển biến hôm nay chính là nền tảng để các xã vùng cao tiếp tục bứt phá, khẳng định rằng khi chính sách đến đúng nơi, đúng người, bản làng sẽ sáng mùa no ấm. Ở nơi rừng sâu suối thẳm, người dân Tương Dương vẫn bền bỉ gieo lên những mùa no ấm mới, bằng chính nguồn lực Nhà nước trao - và bằng ý chí tự vươn mình khỏi khó nghèo.