Kinh tế Thái Nguyên 2025: Xoay chuyển tình thế, khẳng định vị thế trung tâm công nghiệp hiện đại

Với tốc độ tăng trưởng GRDP ước đạt 8%, kim ngạch xuất khẩu chạm ngưỡng 30 tỷ USD và thu ngân sách tăng vọt 25%, Thái Nguyên đã thể hiện bản lĩnh của một “đầu tàu” công nghiệp hiện đại tại khu vực trung du và miền núi phía Bắc.

Ngược dòng vượt qua áp lực toàn cầu và thiên tai

Ngay từ những tháng đầu năm, bức tranh kinh tế thế giới đã bộc lộ những mảng tối khi cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc công nghệ bước vào giai đoạn quyết liệt. Sự đứt gãy chuỗi cung ứng linh kiện bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI) không còn là dự báo mà đã trở thành áp lực hiện hữu lên các khu công nghiệp trọng điểm của tỉnh Thái Nguyên.

Đối với một nền kinh tế có độ mở cực lớn như Thái Nguyên, nơi mà giá trị xuất khẩu đóng vai trò quyết định sự sụt giảm tổng cầu từ các thị trường truyền thống như Mỹ, EU và Trung Quốc đã tạo nên một áp lực đè nặng lên vai các nhà quản lý và cộng đồng doanh nghiệp.

Hơn nữa, tháng 10/2025, siêu bão Matmo (cơn bão số 11) đổ bộ với sức tàn phá chưa từng có trong nhiều thập kỷ. Hoàn lưu bão gây mưa lũ lịch sử, nhấn chìm nhiều vùng sản xuất nông nghiệp và làm hư hỏng nặng nề hệ thống hạ tầng giao thông, thủy lợi. Con số thiệt hại hơn 12.200 tỷ đồng không chỉ là mất mát về vật chất mà còn là một đòn tâm lý đối với tăng trưởng đang trên đà hồi phục.

Tuy nhiên, chính trong bối cảnh “lửa thử vàng” ấy, bản lĩnh điều hành của chính quyền tỉnh đã được thể hiện rõ nét. Thay vì bị động ứng phó, Thái Nguyên đã chủ động xoay chuyển tình thế. Quyết sách mang tính bước ngoặt là việc quyết liệt thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và vận hành mô hình chính quyền 2 cấp từ ngày 01/7/2025. Việc tinh gọn bộ máy, giảm bớt tầng nấc trung gian đã giúp các dòng vốn đầu tư công được khơi thông, các nút thắt pháp lý cho doanh nghiệp được tháo gỡ nhanh chóng, tạo tiền đề cho một cuộc lội ngược dòng ngoạn mục vào quý IV.

Nhìn vào bảng cân đối kinh tế của Thái Nguyên, công nghiệp vẫn đóng vai trò là “trụ cột của mọi trụ cột”. Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2025 đạt con số kỷ lục hơn 1.114.000 tỷ đồng, tăng 12,07% so với năm 2024. Đây là một con số minh chứng cho sức sống mãnh liệt của các dây chuyền sản xuất ngay cả khi thị trường thế giới rung lắc.

Đi sâu vào cấu trúc này, có thể thấy khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vẫn là chủ lực khi chiếm tới 92% tổng giá trị công nghiệp toàn tỉnh. Thái Nguyên đã thành công trong việc giữ chân và thúc đẩy các “ông lớn” như Samsung, Dongwha, Fusheng mở rộng quy mô. Không dừng lại ở việc gia công lắp ráp đơn thuần, các dự án FDI mới trong năm 2025 tại Thái Nguyên đã chuyển dịch mạnh mẽ sang hàm lượng công nghệ cao, tập trung vào lĩnh vực bán dẫn, linh kiện điện tử thông minh và cơ khí chính xác.

Sự ổn định của các tập đoàn đa quốc gia không chỉ mang về kim ngạch xuất khẩu gần 30 tỷ USD giúp Thái Nguyên vững vàng trong nhóm 5 tỉnh dẫn đầu cả nước mà còn cung ứng việc làm khổng lồ cho hàng trăm nghìn lao động địa phương và các tỉnh lân cận. Điều này, tạo ra một vòng tuần hoàn kinh tế ổn định: Thu nhập của người lao động được đảm bảo, kích thích tiêu dùng nội địa, từ đó giúp ngành dịch vụ và thương mại của tỉnh không bị rơi vào suy thoái sau thiên tai.

Một trong những bất ngờ lớn nhất của năm 2025 chính là sự bứt phá trong quản lý tài chính công. Trong một năm đầy khó khăn, thu ngân sách nhà nước của tỉnh Thái Nguyên vẫn đạt 26.551 tỷ đồng, vượt xa kế hoạch và tăng trưởng tới 25,2% so với cùng kỳ.

Đặc biệt, thu nội địa đạt 23.449 tỷ đồng. Đây là chỉ số quan trọng nhất phản ánh chất lượng thực sự của doanh nghiệp nội địa, cho thấy các doanh nghiệp trong nước tại Thái Nguyên đã bắt đầu hình thành được chuỗi giá trị phụ trợ cho khối FDI, không còn lép vế mà đang dần trở thành những vệ tinh quan trọng, đóng góp trực tiếp vào nguồn thu bền vững của tỉnh.

Bên cạnh con số về tiền tệ, diện mạo của Thái Nguyên cũng thay đổi từng ngày nhờ chiến lược đầu tư hạ tầng có trọng điểm. Những đại dự án như Tuyến đường liên kết kết nối Thái Nguyên - Bắc Giang - Vĩnh Phúc đã nối liền các cực tăng trưởng. Tuyến đường này cùng với hệ thống đường vành đai đã phá vỡ rào cản địa lý, giúp Thái Nguyên thành một trạm trung chuyển chiến lược, kết nối trực tiếp các khu công nghiệp với các cảng biển và cửa khẩu phía Bắc.

Chính nhờ sự đồng bộ về hạ tầng, tỷ lệ lấp đầy tại các khu công nghiệp như Sông Công II, Điềm Thụy, Yên Bình luôn duy trì ở mức lý tưởng. Thậm chí, Thái Nguyên đang trở thành điểm đến ưu tiên cho làn sóng dịch chuyển sản xuất ngành bán dẫn từ các nước trong khu vực, mở ra cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Kinh tế số và Tài chính: Minh bạch để phát triển

Bên cạnh sự thăng hoa của công nghiệp, một động lực mới đang âm thầm nhưng quyết liệt thay đổi diện mạo kinh tế Thái Nguyên, đó chính là cuộc cách mạng số trong lĩnh vực tài chính.

Chuyển đổi số hiệu quả giúp kinh tế Thái Nguyên vận hành thông minh và hiệu quả hơn. Năm 2025, Thái Nguyên đã thực hiện một bước nhảy vọt trong xây dựng nền kinh tế không dùng tiền mặt.

Hình ảnh những tiểu thương tại các chợ truyền thống hay các doanh nghiệp nhỏ tại huyện miền núi sử dụng quét mã QR cho mọi giao dịch đã không còn xa lạ. Tại các ngân hàng thương mại, tỷ lệ giao dịch qua kênh số chạm mốc 90%, một con số tương đương với các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM.

Việc số hóa hệ thống tín dụng với tổng nguồn vốn huy động 153.000 tỷ đồng đã mang lại lợi ích kép: Doanh nghiệp tiếp cận vốn nhanh hơn, chi phí vận hành thấp hơn, trong khi nhà nước có thể quản lý dòng tiền và thu thuế một cách minh bạch, chính xác. Đây chính là điểm giúp Thái Nguyên duy trì sự minh bạch trong môi trường đầu tư, một chỉ số mà các nhà đầu tư quốc tế luôn đặt lên hàng đầu khi lựa chọn địa điểm rót vốn.

Nhìn lại chặng đường năm 2025, có thể khẳng định Thái Nguyên đã vượt qua khó khăn thiên tai và suy thoái một cách ngoạn mục. Tốc độ tăng trưởng 8% tuy có chút khiêm tốn so với kỳ vọng ban đầu nhưng lại mang giá trị của sự bền bỉ và chất lượng tăng trưởng sâu.

Thái Nguyên đã xây dựng được đà tăng trưởng thông qua: Khối FDI công nghệ cao vững chắc, hạ tầng giao thông kết nối liên vùng và một hệ thống chính quyền số tinh gọn, quyết liệt.

Bước sang năm 2026, mục tiêu của Thái Nguyên không chỉ là phục hồi những gì bị ảnh hưởng bởi thiên tai, mà là tận dụng nền tảng hiện có để bứt phá. Với việc quy hoạch tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn 2050 đã hoàn thiện, Thái Nguyên đang tự tin trên con đường trở thành một trong những trung tâm kinh tế công nghiệp hiện đại, xanh và số hóa hàng đầu Việt Nam.