Kỳ vọng vào những giải pháp mới xử lý phế phẩm nông nghiệp
(PLVN) - Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật một tỉnh phía Nam vừa tổ chức “Ngày hội nông dân trình diễn cơ giới hóa vùi rơm kết hợp áp dụng chế phẩm sinh học tăng sức khỏe đất”; với sự ra mắt của nhiều giải pháp mới xử lý vấn đề rơm rạ, từng bị coi là “rác thải đồng ruộng” bấy lâu nay.
Tại chương trình, một số công nghệ xử lý rơm rạ đã được giới thiệu, như tích hợp cơ giới hóa xới hoặc cày vùi rơm cùng phun hoặc rải chế phẩm sinh học để nhanh phân hủy; hay dòng phân bón sinh học thế hệ mới được cho là chứa canxi sinh học dễ tiêu kết hợp chế phẩm vi sinh vật hữu ích, có khả năng trung hòa axit, cải thiện pH đất, thúc đẩy phân hủy rơm rạ và chuyển hóa chất hữu cơ thành dinh dưỡng dễ hấp thu cho cây lúa... Những giải pháp này được giới thiệu giúp cải thiện độ phì của đất, giữ nước, giữ dinh dưỡng tốt hơn, kích thích rễ cây phát triển, giảm phát thải khí nhà kính, phù hợp chuỗi canh tác lúa xanh, thông minh. Hơn thế, còn tiết kiệm công lao động, bảo đảm rơm và phân bón được vùi đều, tăng lợi nhuận cho người trồng lúa.
Nói nôm na như một nông dân đã, đang thử nghiệm các giải pháp này: “Làm lúa bây giờ không cực như xưa, hầu như mọi khâu đều bằng máy. Không cần đốt rơm nữa, chỗ nào cuốn được thì lấy rơm làm nấm, làm phân; chỗ nào không thì xới vùi kết hợp chế phẩm sinh học. Vừa sạch môi trường, vừa không sợ ngộ độc cho lúa”. Theo một số ý kiến khác, giải pháp xử lý rơm rạ tại chỗ càng hữu ích ở những vùng chi phí cuốn rơm cao. Rơm rạ sẽ được xử lý trong vòng 2 tuần, chấm dứt tình trạng đốt rơm rạ gây ô nhiễm.
Đi xa hơn nữa, chương trình còn giới thiệu mô hình tích hợp các giải pháp khoa học công nghệ thu hoạch và sau thu hoạch lúa. Đó là các giải pháp về cơ giới bảo đảm thu hoạch đúng mùa vụ, kịp thời hạn, để giảm thất thoát trong và sau thu hoạch; xử lý rơm rạ trong và sau thu hoạch để bồi bổ “sức khỏe” cho đất; tất cả được tích hợp trong một quy trình canh tác.
Trả lời báo chí, đại diện Sở NN&MT địa phương đánh giá các kết quả thử nghiệm trong khuôn khổ chương trình bước đầu cho thấy những hiệu quả. Sở NN&MT sẽ tạo hành lang chính sách thuận lợi, bố trí nguồn lực hỗ trợ đầu tư ban đầu, đồng thời đẩy mạnh tập huấn, xây dựng mô hình điểm có khả năng nhân rộng nhanh.
Đó là những định hướng hỗ trợ rất đúng đắn. Chuyện rơm rạ, tưởng nhỏ mà thực sự không nhỏ. Rất lâu nay, tại các địa phương trên toàn quốc đã trăn trở với câu hỏi phải làm gì để xử lý phế phẩm đồng ruộng, chấm dứt nạn đốt rơm rạ bừa bãi gây khói bụi mù mịt ô nhiễm môi trường. Nay với các giải pháp mới, rơm rạ, thứ từng bị xem là phế phẩm, “rác thải đồng ruộng”, sẽ trở thành nguồn nuôi dưỡng hệ sinh thái nông nghiệp, tuần hoàn, phát thải thấp; giúp ích cho người trồng lúa, cho môi trường, cho toàn xã hội.
Dư luận cũng mong muốn các giải pháp mà các DN đưa ra là không nói quá, không cường điệu, là chính xác như những lời giới thiệu, không gây các “phản ứng phụ” hay tiềm ẩn hệ lụy cho đất đai, cây trồng, môi trường; để cả người nông dân, DN và nền kinh tế nông nghiệp cùng được hưởng lợi từ các công nghệ xanh.