Lễ hội Thành Tuyên: Biểu tượng văn hoá, sức hút du lịch vươn tầm quốc gia
(PLVN) - Trung Thu ở Tuyên Quang không chỉ là một lễ hội, mà còn là một minh chứng cho sự sáng tạo và tình yêu văn hóa của con người. Đó là nơi truyền thống được giữ gìn và phát triển, những giá trị văn hóa đẹp đẽ được lan tỏa mạnh mẽ.
Từ đêm hội dân gian đến thương hiệu văn hóa quốc gia
Mỗi độ thu về, Tuyên Quang lại sáng bừng như một bức tranh cổ tích. Ở mảnh đất này, lễ hội Trung thu vượt ra khỏi khuôn khổ dân dã để trở thành thương hiệu văn hóa đặc trưng.
Đi dọc những con phố trung tâm của Tuyên Quang trong mùa trăng rằm, không khó để bắt gặp dòng người nô nức, từ cụ già đến trẻ nhỏ, từ khách du lịch trong nước đến bạn bè quốc tế. Ánh sáng của hàng trăm mô hình đèn khổng lồ hòa quyện cùng tiếng trống, tiếng reo hò đã tạo nên một không khí hội hè tưng bừng, vừa quen thuộc vừa lạ lẫm. Người ta đến đây không chỉ để xem hội, mà còn để cảm nhận một tình yêu quê hương nồng nàn, một sự sáng tạo tập thể hiếm thấy.
Ít ai ngờ rằng, lễ hội từng khởi nguồn từ những chiếc đèn ông sao, đèn kéo quân do bàn tay người dân tự làm để trẻ con rước Trung thu, nay đã phát triển thành một sự kiện có quy mô lớn nhất cả nước. Kích thước của các mô hình, có khi dài tới hàng chục mét, khiến người xem không khỏi choáng ngợp và thán phục. Người dân xứ Tuyên coi lễ hội này là niềm tự hào chung, một “bản sắc tập thể” để gửi gắm vào từng mô hình, từng ánh đèn.
Đến nay, Lễ hội Thành Tuyên đã được xác lập 3 kỷ lục Guinness Việt Nam: “Đêm hội Trung thu có nhiều mô hình đèn lớn nhất”, “Mâm cỗ Trung thu lớn nhất Việt Nam” và “Cặp đèn kéo quân lớn nhất Việt Nam”. Những kỷ lục ấy không chỉ minh chứng cho sự sáng tạo của người dân, mà còn khẳng định vị thế đặc biệt của Tuyên Quang trên bản đồ văn hóa lễ hội Việt Nam.
Không chỉ dừng lại ở sự công nhận, Lễ hội Thành Tuyên đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là “di sản văn hóa phi vật thể quốc gia”. Đây là một bước ngoặt quan trọng, đặt lễ hội vào vị trí di sản chung của dân tộc.
Điều khiến Lễ hội Thành Tuyên trở nên khác biệt chính là sự tham gia trực tiếp của cộng đồng. Hàng trăm mô hình đèn khổng lồ, từ hình tượng Thánh Gióng cưỡi ngựa, đến cây đa Tân Trào, Thành Nhà Mạc,… đều do các tổ dân phố, thôn xóm, trường học, cơ quan tự làm. Người dân góp công, góp sức, cùng nhau sáng tạo.
Trong từng khung tre, từng lớp giấy bóng kính, không chỉ có kỹ thuật và sự khéo léo, mà còn có cả niềm tin và tình yêu. Đó là cách người dân Tuyên Quang kể chuyện về quê hương mình bằng ánh sáng, là cách họ lưu giữ và truyền lại những giá trị lịch sử, văn hóa cho thế hệ sau.
Có lẽ chính vì sự đồng lòng ấy, lễ hội luôn mang lại cảm giác thân thuộc, gần gũi. Đó không phải là sân khấu của một vài nghệ nhân, mà là của cả cộng đồng, nơi ai cũng tìm thấy niềm vui và sự tự hào trong tác phẩm chung.
Dấu ấn du lịch - sức hút của một lễ hội ánh sáng
Sự phát triển của Lễ hội Thành Tuyên không chỉ là thành công về văn hóa, mà còn là cú hích quan trọng cho ngành du lịch địa phương. Theo số liệu thống kê, năm 2022, Tuyên Quang đón hơn 2,37 triệu lượt khách; năm 2023, con số này tăng lên 2,6 triệu; và đến năm 2024, đã vượt mốc 2,8 triệu lượt khách.
Trong đó, riêng thời điểm diễn ra lễ hội Trung thu, Tuyên Quang đã thu hút hàng trăm nghìn du khách. Công suất phòng lưu trú đạt từ 98 đến 100%, cho thấy sức hút đặc biệt của lễ hội đối với ngành dịch vụ. Các nhà hàng, khách sạn, homestay, các điểm du lịch cộng đồng đều kín chỗ, tạo thêm sinh kế và thu nhập cho người dân.
Nhiều du khách chia sẻ, họ đến Tuyên Quang không chỉ để ngắm cảnh non xanh nước biếc, mà còn để sống trong không khí lễ hội đặc biệt chỉ có nơi đây.
Bước chân vào phố trung tâm trong đêm hội, dễ dàng bị choáng ngợp bởi những mô hình đèn cao hàng chục mét nối nhau diễu hành. Ánh sáng lấp lánh phủ kín cả một vùng, phản chiếu lên gương mặt trẻ nhỏ rạng rỡ, lên nụ cười hiền hậu của người già. Tiếng trống rộn rã, tiếng reo hò hòa cùng tiếng nhạc đã biến khu đô thị nhỏ ven sông Lô thành một sân khấu khổng lồ.
Có những khoảnh khắc bình dị nhưng đầy xúc động dịp này như một cụ bà dắt tay cháu nhỏ rước đèn, nhóm thanh niên hò reo cổ vũ cho mô hình xóm mình làm, đôi vợ chồng trẻ tranh thủ ghi lại tấm ảnh dưới ánh trăng... Tất cả đã tạo nên một bức tranh sống động, nơi niềm vui và niềm tự hào hòa quyện.
Nhận thấy giá trị đặc biệt của lễ hội, tỉnh Tuyên Quang đã xác định đây là “sản phẩm du lịch đặc sắc, mang thương hiệu quốc gia”. Địa phương đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đón khoảng 6 triệu lượt khách, trong đó Lễ hội Thành Tuyên sẽ là tâm điểm để quảng bá hình ảnh đất và người Tuyên Quang.
Để hiện thực hóa mục tiêu ấy, tỉnh đang chú trọng đầu tư hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ, đào tạo nguồn nhân lực, đồng thời đẩy mạnh quảng bá lễ hội ra quốc tế. Tuyên Quang cũng định hướng hợp tác với nhiều địa phương và tổ chức văn hóa trong và ngoài nước, để “biển ánh sáng Trung thu” không chỉ vang danh trong nước mà còn lan tỏa ra bạn bè thế giới.
Nhìn lại hành trình phát triển, Lễ hội Thành Tuyên không chỉ là một sự kiện văn hóa, mà đã trở thành biểu tượng của sức mạnh cộng đồng, của sự sáng tạo và của tình yêu quê hương. Từ những chiếc đèn giấy mộc mạc, người dân Tuyên Quang đã tạo dựng nên một thương hiệu văn hóa di sản sống động mà mỗi mùa trăng lại được viết tiếp bằng niềm vui và tự hào.
Trung thu ở Tuyên Quang không chỉ là một ngày hội, mà còn là lời hẹn ước, hẹn gặp lại trong ánh trăng sau, hẹn cùng nhau tiếp tục thắp sáng tình yêu quê hương, để mỗi mùa trăng lại thêm trọn vẹn.