Nghệ An - nỗ lực lớn, quyết tâm cao, chung sức vì đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam (bài 3): Sẵn sàng khởi công các khu tái định cư

Qua khảo sát tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc -Nam đi qua địa bàn xã Thần Lĩnh có chiều dài khoảng 8km; làm ảnh hưởng 96 hộ dân (gồm 34 hộ dân xã Nghi Đồng cũ và 62 hộ dân xã Nghi Phương cũ); Ngoài ra trên địa bàn cũng ảnh hưởng một số công trình tâm linh và công trình công cộng. UBND xã đã thành lập Hội đồng Bồi thường Dự án, lập tờ trình số 44/TTr-UBND ngày 29/8/2025 xin khảo sát lựa chọn địa điểm lập quy hoạch xây dựng khu tái định cư (TĐC) phục vụ GPMB Dự án gửi Ban Quản lý KKT Đông Nam.

Ông Lê Xuân Lộc – Phó Chủ tịch UBND xã Thần Lĩnh cho biết, xã đã tiến hành các cuộc họp dân với những hộ bị ảnh hưởng của dự án đi qua 2 xóm Nghi Đồng 4 và Nghi Đồng 6. Cơ bản người dân đều đồng thuận, nhất trí cao với tinh thần và chủ trương của dự án. Vị trí quy hoạch TĐC của xóm Nghi Đồng 6 qua lấy ý kiến, đa phần các hộ dân thống nhất phương án bố trí TĐC tại vùng Cồn Trơng, xóm Nghi Đồng 6.

Đây là khu vực có quỹ đất phù hợp, đáp ứng yêu cầu hạ tầng và quy hoạch lâu dài. Có 4 hộ gia đình hiện đang sinh sống, kinh doanh buôn bán trên mặt tiền Quốc lộ 7 nêu ý kiến xin được xét bố trí TĐC bám quốc lộ 7 để thuận tiện cho việc tiếp tục kinh doanh, ổn định đời sống, xã đang tính toán để bố trí phù hợp nhất cho các hộ dân đảm bảo.

Tại Hội nghị với người dân, 100% ý kiến đều thống nhất đề nghị UBND xã kiến nghị lên UBND tỉnh và Sở Xây dựng và các cấp có thẩm quyền xem xét điều chỉnh lại hướng tuyến đường sắt tốc độ cao tránh một số điểm tâm linh và công trình công cộng.

Theo ông Ngô Thanh Bình – Phó Chủ tịch UBND xã Tân Châu cho biết, Dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, đoạn qua địa bàn xã Tân Châu tổng chiều dài tuyến khoảng 5,98km (trong đó xã Diễn Lộc cũ 3,86km và Diễn Phú cũ 2,12km). Dự kiến ảnh hưởng 421 thửa đất với tổng diện tích đất dự kiến thu hồi 21,35ha. Có khoảng 308 hộ dân bị ảnh hưởng, trong đó có 54 hộ ảnh hưởng đất ở, 254 hộ ảnh hưởng đất nông nghiệp. Qua rà soát, có 65 hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án đủ điều kiện TĐC.

Xã Tân Châu đã tham mưu Đảng ủy xã Tân Châu thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc tại Quyết định số 32-QĐ/ĐU ngày 09/7/2025; Thành lập Hội đồng BTGPMB và TĐC tại Quyết định số 407/QĐ-UBND ngày 28/7/2025; Tổ chức họp dân 3 cuộc (tại xã Diễn Phú (cũ) tổ chức 2 cuộc và tại xã Diễn Lộc (cũ) tổ chức 1 cuộc) đối với các hộ dự kiến phải di dời chỗ ở để lấy ý kiến nhân dân về dự kiến vị trí khảo sát lập quy hoạch khu tái định cư. Cơ bản người dân đều đồng tình, ủng hộ các vị trí dự kiến Tái định cư vì các vị trí dự kiến quy hoạch khu TĐC đều là các vị trí tốt hơn nơi đi.

Qua đó, UBND xã đã rà soát và bố trí dự kiến xây dựng 2 khu tái định cư với tổng diện tích khoảng 3ha, tại 2 vị trí gồm: Vị trí 1 - tại xóm 6, xã Diễn Phú (xã cũ), diện tích khoảng 0,5ha; vị trí 2 - tại xóm Song Tiến, xã Diễn Lộc (xã cũ), diện tích khoảng 3,1ha; Tổng mức đầu tư xây dựng các khu tái định cư dự kiến khoảng 35 tỷ đồng.

Theo báo cáo của UBND xã Lam Thành, xã đã có Quyết định số 494/QĐ-UBND ngày 05/8/2025 về việc thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để thực hiện GPMB Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam đoạn qua địa bàn xã Lam Thành, tỉnh Nghệ An.  

Qua thống kê sơ bộ các loại đất nằm trong phạm vi GPMB, Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đoạn qua xã Lam Thành có tổng chiều dài khoảng 6,6km. Có khoảng 144 hộ bị ảnh hưởng đất ở, với diện tích nằm trong phạm vi thu hồi khoảng 102.800m2. Khoảng 417.200m2 đất sản xuất nông nghiệp; 1.500m2 đất nghĩa trang liệt sỹ khoảng, và 2.800m2 đất nghĩa trang hiện hữu bị ảnh hưởng.

UBND xã đã tham mưu Đảng ủy xã thành lập Ban chỉ đạo GPMB Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam tại Quyết định số 34-QĐ/ĐU ngày 18/7/2025. UBND xã Lam Thành thành lập Hội đồng GPMB tại Quyết định số 494/QĐ-UBND ngày 05/8/2025. UBND xã Lam Thành đã tổ chức họp các hộ dân ảnh hưởng phần đất ở để thông qua Chủ trương của dự án và xin ý kiến người dân về vị trí khu tái định cư 5 vùng bị ảnh hưởng  người dân tham gia thống nhất với vị trí tại định cư.

Ông Trần Văn Hiến – Chủ tịch UBND xã Hùng Châu cho biết, với quan điểm các vị trí dự kiến TĐC phải tốt hơn hoặc bằng nơi đi nên xã đã tổ chức họp dân để lựa chọn vị trí. Sau khi lấy ý kiến người dân, các hộ dân nhất trí vị trí TĐC gần tuyến Quốc lộ 48, trước đây dự kiến làm khu phân lô của xã. UBND xã đã rà soát và bố trí dự kiến xây dựng 01 khu tái định cư với tổng diện tích khoảng 1,9  ha tại xóm Yên Lý, xã Hùng Châu. Tổng mức đầu tư xây dựng các khu tái định cư dự kiến khoảng 15 tỷ đồng.

Ngày 5/9/2025, UBND xã có Tờ trình số 615/TTr-UBND gửi UBND Tỉnh Nghệ An, Sở Xây dựng Về việc cho phép khảo sát lựa chọn địa điểm, lập quy hoạch xây dựng Khu tái định cư phục vụ GPMB dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam tại xóm Yên Lý. Hiện nay, UBND xã đang gấp rút thực hiện các thủ tục lập, phê duyệt QH tổng mặt bằng để triển khai thực hiện các bước theo quy định (trình thẩm đinh, phê duyệt). Dự kiến phê duyệt quy hoạch 1/500.

Hội đồng Bồi thường GPMB và phòng Kinh tế đã chủ trì xác định tọa độ, xác định diện tích đất sẽ thu hồi và lên dự thảo phương án bồi thường GPMB. Dự kiến sẽ tiến hành làm việc để các hộ đồng thuận và vay tiền để chi trả trước cho các hộ dân; sau khi các hộ đồng thuận nhận tiền, ký biên bản bàn giao mặt bằng, đơn vị thi công xây dựng sẽ tiến hành ngay việc xây dựng hạ tầng để kịp thời tiến độ.