Quảng Ninh - Một trong những đầu tàu kinh tế quan trọng của quốc gia, tự tin, vững vàng, tiến mạnh trong kỷ nguyên phát triển mới - Bài 1: Dấu ấn nhiệm kỳ 2020 - 2025 - Khẳng định vị thế cực tăng trưởng phía Bắc

Tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm”, ý chí và khát vọng vươn lên

Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh bước vào nhiệm kỳ 2020 - 2025 trong bối cảnh có nhiều cơ hội từ nền tảng đổi mới các nhiệm kỳ trước; song cũng phải đối mặt với những khó khăn, thách thức chưa từng có tiền lệ. Phát huy tinh thần tự lực, tự cường, giá trị văn hóa và sức mạnh con người, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trong tỉnh đã đoàn kết, nỗ lực, kiên trì vượt khó, giữ vững ổn định và tạo bước phát triển mới.

Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị được triển khai toàn diện, quyết liệt trên các mặt chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Bộ máy tiếp tục được kiện toàn theo hướng “tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực”, phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, vận hành thông suốt, hiệu quả. Nhiều mô hình như “Chi bộ 4 tốt”, “Đảng bộ cơ sở 4 tốt”, sinh hoạt chuyên đề “Chi bộ 35” được nhân rộng. Phong trào “Thanh xuân dâng Đảng” đã lan tỏa mạnh mẽ trong học sinh, sinh viên và khu vực ngoài nhà nước.

Quảng Ninh tiếp tục giữ vai trò tiên phong trong cải cách hành chính (CCHC) và thu hút đầu tư. Tỉnh nhiều năm liền đứng đầu các chỉ số PCI, PAR Index, SIPAS, PAPI, ICT Index, khẳng định chính quyền liêm chính, kiến tạo, hành động, phục vụ nhân dân và là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trong nước, quốc tế.

Hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là giao thông, đô thị, du lịch - dịch vụ, được đầu tư hiện đại, đồng bộ, tạo đột phá mới trong liên kết vùng và thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững. Tốc độ đô thị hóa thuộc nhóm cao nhất cả nước, đưa Quảng Ninh nằm trong tốp 5 tỉnh, thành có tỷ lệ đô thị hóa lớn nhất.

Quảng Ninh đã xóa 100% nhà ở tạm, nhà ở dột nát mới phát sinh; về đích trước 3 năm trong Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025; đến nay tỉnh không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo riêng (cao hơn 1,4 lần chuẩn trung ương). Các chỉ tiêu y tế đều cao hơn cả nước: Tỷ lệ tham gia BHYT đạt 95,75%; số bác sĩ đạt 17 người/vạn dân, gấp 1,13 lần cả nước; tuyến tỉnh thực hiện được gần 50% kỹ thuật của tuyến trung ương. Trong 5 năm, bình quân mỗi năm giải quyết việc làm cho gần 30.000 lao động, vượt mục tiêu Nghị quyết Đại hội; đồng thời chú trọng đào tạo nghề, bảo vệ trẻ em, chăm lo người cao tuổi.

Giữ vững ổn định, tạo đà phát triển trong tình hình mới

Trong giai đoạn 2021-2025, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh Quảng Ninh ước đạt 10,4%/năm, mức tăng cao gấp 1,7 lần so với bình quân cả nước. Quy mô kinh tế tăng nhanh, đến hết năm 2025 ước đạt khoảng 395.000 tỷ đồng, gấp 1,9 lần so với năm 2020. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, bền vững, tỷ trọng khu vực công nghiệp, xây dựng và dịch vụ, thuế sản phẩm tăng từ 93,4% năm 2020 lên 95,9% năm 2025. GRDP bình quân đầu người năm 2025 dự kiến đạt trên 11.000 USD, gấp 2,24 lần bình quân cả nước và gấp 1,6 lần năm 2020.

Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn luôn nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước, giai đoạn 2021-2025 ước đạt 274.000 tỷ đồng, bằng 1,3 lần giai đoạn 2016 - 2020, tăng bình quân 3,1%/năm. Các chỉ số về năng suất lao động xã hội, hiệu quả đầu tư, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư đều được cải thiện đáng kể, thể hiện sức hút của môi trường đầu tư. Các chỉ số phát triển bền vững cấp tỉnh (PSDI) và chỉ số xanh (PGI) luôn thuộc nhóm dẫn đầu cả nước.

Trong lĩnh vực công nghiệp, Quảng Ninh đã ban hành và triển khai hiệu quả Nghị quyết số 01-NQ/TU ngày 16/11/2020 của Tỉnh ủy, gắn với việc nâng cao thu hút dòng vốn FDI thế hệ mới vào các khu công nghiệp, khu kinh tế. Nhờ đó, bước đầu đã hình thành những chuỗi sản xuất công nghiệp quy mô lớn, có khả năng cạnh tranh quốc tế như dệt công nghệ cao, sản xuất ô tô, xe điện, cơ khí chế tạo, lắp ráp thiết bị điện, điện tử. Song song với đó, ngành than vẫn tiếp tục giữ vai trò trụ cột, đóng góp quan trọng vào nhiệm vụ bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Giai đoạn 2021 - 2025, tổng sản lượng than sạch ước đạt 219 triệu tấn, tăng 12,7% so với giai đoạn 2016 - 2020; ngành khai khoáng tăng trưởng 4,47%/năm, chiếm 19 - 20% GRDP và đóng góp khoảng 40% thu ngân sách nội địa. Ngành điện sản xuất cả giai đoạn ước đạt 176 tỷ kWh, chiếm khoảng 12 - 14% tổng sản lượng điện cả nước, tăng trưởng 2,61%/năm. Lĩnh vực xây dựng duy trì tốc độ tăng 14,72%/năm, đóng góp 6,1% GRDP, đi đôi với quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường.

Khu vực dịch vụ và du lịch của Quảng Ninh phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19 và bão số 3 (Yagi). Năm 2024, du lịch đóng góp gần 10% GRDP, tiếp tục khẳng định vai trò ngành kinh tế mũi nhọn. Tỉnh duy trì và nâng tầm thương hiệu du lịch Hạ Long - Di sản thiên nhiên thế giới, gắn kết quần thể di tích Yên Tử, đồng thời phát huy giá trị vịnh Bái Tử Long và vùng biển đảo Vân Đồn - Cô Tô. Nhiều sản phẩm mới như du thuyền, các tổ hợp nghỉ dưỡng quốc tế được đưa vào khai thác, hạ tầng du lịch phát triển nhanh cả về quy mô và chất lượng, các sự kiện chính trị, văn hóa, thể thao tầm quốc gia và quốc tế được tổ chức góp phần quảng bá mạnh mẽ hình ảnh địa phương.

Trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ, tổng mức bán lẻ và doanh thu tiêu dùng tăng trên 13%/năm; kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng khá, tổng trị giá hàng hóa xuất khẩu ước đạt trên 16 tỷ USD, tăng 11,2%/năm. Dịch vụ vận tải và logistics phát triển đồng bộ, còn hoạt động ngân hàng diễn ra an toàn, hiệu quả, đẩy mạnh chuyển đổi số, tập trung tín dụng cho sản xuất kinh doanh và kiểm soát nợ xấu ở mức thấp.

Trong nông nghiệp, Quảng Ninh đã cơ cấu lại ngành theo hướng phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh gắn với thực hiện hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia và Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 17/5/2021. Tốc độ tăng trưởng nông, lâm, thủy sản đạt 3,62%/năm. Tỉnh hoàn thành sớm 2 năm chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 ở cả 3 cấp, với nhiều dấu ấn nổi bật: 5/7 huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, trong đó Đầm Hà và Tiên Yên là hai huyện đầu tiên cả nước đạt chuẩn; Bình Liêu là huyện dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới đầu tiên trong cả nước đạt chuẩn nông thôn mới theo tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025...

Quảng Ninh cũng đã chú trọng ứng dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, xây dựng thương hiệu nông sản OCOP, đồng thời hình thành Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại Đông Triều. Lĩnh vực thủy sản chuyển mạnh từ khai thác sang nuôi trồng bền vững; sản lượng nuôi trồng giai đoạn 2021 - 2025 ước đạt 450 nghìn tấn, tăng 1,5 lần so với giai đoạn trước. Đặc biệt, nghề nuôi biển phát triển theo quy hoạch, gắn với bảo vệ môi trường và chống khai thác bất hợp pháp.

Trong lâm nghiệp, Quảng Ninh kiên trì thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TU ngày 28/11/2019, tăng cường trồng rừng, bảo vệ rừng, đặc biệt là rừng ngập mặn và rừng gỗ lớn. Sau bão số 3 (Yagi), rừng được khôi phục nhanh, tỷ lệ che phủ rừng duy trì khoảng 45%, đạt chỉ tiêu Nghị quyết; gần 31 nghìn ha rừng được cấp chứng chỉ FSC về quản lý bền vững.

Kinh tế biển đạt nhiều kết quả quan trọng, gắn với việc triển khai hiệu quả Nghị quyết số 15-NQ/TU ngày 23/4/2019 của Tỉnh ủy về phát triển cảng biển và dịch vụ cảng biển. Hệ thống cảng biển được quy hoạch đồng bộ, hình thành các cảng, bến ven bờ phục vụ du lịch, đón tàu quốc tế và du thuyền cao cấp. Khu kinh tế ven biển Quảng Yên trở thành động lực tăng trưởng mới, thu hút khoảng 4,75 tỷ USD vốn FDI, chiếm gần một nửa tổng vốn toàn tỉnh, trong khi Khu kinh tế Vân Đồn và Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái cũng ghi dấu bằng nhiều dự án lớn. Doanh thu dịch vụ cảng biển ước đạt trên 25 nghìn tỷ đồng vào năm 2025, sản lượng hàng hóa thông qua cảng khoảng 628 triệu tấn, tổng lưu lượng vận tải biển đạt trên 293.000 lượt khách.

Về quản lý ngân sách, Quảng Ninh đã siết chặt kỷ luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả điều hành thu chi, bảo đảm công khai, minh bạch, chống tham nhũng, lãng phí.  Cơ cấu chi ngân sách chuyển dịch theo hướng bền vững, giảm chi thường xuyên, tăng chi cho đầu tư phát triển lên trên 52% tổng chi. Giai đoạn 2021 - 2025, tổng vốn đầu tư toàn xã hội ước đạt hơn 490 nghìn tỷ đồng, gấp 1,4 lần so với giai đoạn trước, tốc độ tăng bình quân 7,4%/năm. Tỷ trọng vốn nhà nước giảm từ 32,8% năm 2020 xuống còn 21,2 % năm 2025, thể hiện sự huy động hiệu quả nguồn lực xã hội cho phát triển.

Những kết quả toàn diện, nổi bật trong nhiệm kỳ 2020-2025 là minh chứng sinh động cho nỗ lực của một Đảng bộ luôn đoàn kết, sáng tạo, của một địa phương dám đổi mới, bứt phá. Quảng Ninh đã vươn lên trở thành một trong những tỉnh đi đầu trong công cuộc đổi mới sáng tạo của Vùng đồng bằng Bắc Bộ, một cực tăng trưởng của khu vực phía Bắc, ngày càng định hình rõ nét một Quảng Ninh giàu đẹp, văn minh, hiện đại. Qua đó, tạo nền tảng vững chắc để bước vào nhiệm kỳ mới 2025-2030 với khát vọng phát triển cao hơn trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.