Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh: Ổn định mạng lưới, đảm bảo công bằng trong chăm sóc sức khỏe người dân
(PLVN) - Khi hai hệ thống y tế địa phương được hợp nhất, thách thức không chỉ nằm ở việc sắp xếp bộ máy hay điều phối nguồn lực, mà còn ở việc giữ cho mạch chăm sóc sức khỏe của người dân không bị gián đoạn. Với quan điểm “Không để bất kỳ người dân nào bị ảnh hưởng quyền chăm sóc y tế”, Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh (mới) đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ là tinh gọn để hiệu quả hơn, nhưng vẫn giữ vững tính nhân văn và trách nhiệm trong từng quyết định điều hành.
Tinh gọn bộ máy, không gián đoạn việc khám chữa bệnh
Việc sáp nhập địa giới hành chính giữa hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang để hình thành tỉnh Bắc Ninh (mới) là một bước ngoặt lớn trong tiến trình đổi mới mô hình tổ chức chính quyền hai cấp, hướng tới tinh gọn bộ máy và phát huy tiềm lực vùng. Đối với ngành Y tế, đây vừa là cơ hội tái cơ cấu hệ thống quản lý, vừa là thách thức lớn trong việc bảo đảm chăm sóc sức khỏe cho hơn 3,6 triệu dân trên địa bàn rộng, với nhiều đặc thù địa lý và dân cư khác nhau.
Theo Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, ngay sau khi sáp nhập, quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của ngành là: “Không để bất kỳ người dân nào bị gián đoạn quyền tiếp cận chăm sóc sức khỏe”.
Từ tinh thần đó, Sở Y tế đã chủ động phối hợp với Sở Nội vụ và các sở, ngành liên quan tham mưu phương án tổ chức lại bộ máy y tế theo hướng tinh gọn, hiệu quả nhưng bảo đảm tính kế thừa và ổn định. Cụ thể, sau sáp nhập, toàn ngành có 08 phòng chuyên môn, 02 chi cục, 40 đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc Sở (trong đó tiếp nhận 17 trung tâm y tế từ UBND cấp huyện) và 313 trạm y tế trực thuộc trung tâm y tế quản lý. So với trước sáp nhập, số lượng đơn vị sự nghiệp y tế đã giảm 01 đơn vị, thể hiện rõ tinh thần tinh giản bộ máy hành chính gắn với hiệu quả thực tiễn.
Về mô hình Trạm Y tế, Sở Y tế đang phối hợp với Sở Nội vụ, các sở ngành liên quan và UBND xã, phường để tham mưu mô hình tổ chức phù hợp với tình hình địa phương, sau khi Bộ Y tế ban hành hướng dẫn mới về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trạm Y tế trong mô hình chính quyền hai cấp.
Không chỉ dừng ở sắp xếp tổ chức, ngành Y tế Bắc Ninh (mới) còn tập trung ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển chuyển đổi số, liên thông dữ liệu y tế và cải cách thủ tục hành chính. Đây được coi là bước đi tất yếu nhằm nâng cao hiệu quả điều hành, giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế nhanh hơn, thuận tiện hơn - nhất là với người dân ở vùng nông thôn, miền núi, nơi hạ tầng y tế còn hạn chế.
“Mỗi quyết định tổ chức lại đều phải đảm bảo yếu tố nhân văn, xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của người dân và cán bộ ngành Y tế”, đại diện Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh nhấn mạnh.
Cùng với việc kiện toàn tổ chức, Sở Y tế tiếp tục rà soát, hoàn thiện mô hình hoạt động, nâng cao chất lượng nhân lực, tập trung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ y tế các tuyến để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn tới, khi quy mô dân số và phạm vi quản lý đã mở rộng đáng kể.
Linh hoạt trong quản lý - Tăng cường hiệu quả điều hành
Theo đánh giá của Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, mặc dù việc hợp nhất hai hệ thống y tế địa phương có nhiều khác biệt, song quá trình sáp nhập diễn ra thuận lợi, ít vướng mắc. Một phần bởi trong những năm qua, ngành Y tế hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh (cũ) đều đã triển khai tái cơ cấu bộ máy theo tinh thần Nghị quyết 18, 19 của Trung ương, tích lũy được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu.
Về thuận lợi, ngành Y tế hai địa phương có nguồn nhân lực ổn định, trình độ chuyên môn vững, lãnh đạo ngành có nhiều kinh nghiệm quản lý, chỉ đạo, tinh thần đoàn kết cao. Đặc biệt, toàn thể cán bộ, nhân viên ngành Y tế nhận thức sâu sắc được tầm quan trọng của việc sáp nhập và đồng thuận cao trong triển khai chính quyền hai cấp. Trong suốt quá trình trước, trong và sau sáp nhập, ngành Y tế luôn nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và sự phối hợp chặt chẽ của các sở, ngành liên quan.
Tuy nhiên, quá trình hợp nhất cũng đặt ra không ít thách thức, trong đó nổi bật là: Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật còn đang trong quá trình hoàn thiện, một số quy định chưa kịp ban hành để tạo hành lang pháp lý cho tổ chức và hoạt động của ngành Y tế theo mô hình mới.
Một bộ phận cán bộ, viên chức phải di chuyển xa hơn từ nơi ở đến nơi làm việc, ảnh hưởng nhất định tới cuộc sống và công việc. Cần thời gian để đồng bộ cơ chế vận hành, dữ liệu chuyên môn, hệ thống báo cáo và giám sát giữa hai địa bàn trước đây.
Trong công tác chỉ đạo, điều hành, Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh đã lựa chọn mô hình kết hợp giữa quản lý tập trung và phân vùng theo cụm địa bàn, bảo đảm linh hoạt và hiệu quả. Theo đó, các định hướng lớn, kế hoạch chuyên môn, phân bổ nguồn lực được quản lý tập trung nhằm bảo đảm tính thống nhất toàn tỉnh. Song song, phương án phân cụm địa bàn được áp dụng trong tổ chức thực hiện, với các cụm y tế có sự phối hợp, chia sẻ nguồn lực và hỗ trợ chuyên môn lẫn nhau - đặc biệt trong cấp cứu, phòng chống dịch và đào tạo nhân lực tuyến dưới.
Cách làm này giúp giảm tải cho tuyến tỉnh, tăng cường tính tự chủ và phản ứng nhanh của tuyến cơ sở, đồng thời tạo nền tảng cho mô hình y tế liên thông, ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý sức khỏe người dân theo địa bàn cụ thể.
Đảm bảo công bằng, nâng cao chất lượng và nhân lực
Sau sáp nhập, địa bàn tỉnh Bắc Ninh (mới) có sự chênh lệch về trình độ phát triển giữa các vùng, trong đó khu vực nông thôn, miền núi còn nhiều khó khăn. Xác định công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế là yêu cầu xuyên suốt, Sở Y tế đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. Cụ thể:
Thứ nhất, ngành tập trung nâng cao năng lực tuyến cơ sở, thiết lập cơ chế hỗ trợ liên tuyến và phát triển hạ tầng kỹ thuật đồng bộ. Nhiều trạm y tế ở vùng sâu, vùng xa đã và đang được đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, bố trí nhân lực đầy đủ về số lượng, đồng thời tổ chức các lớp đào tạo, cập nhật kiến thức chuyên môn.
Thứ hai, Sở Y tế yêu cầu các bệnh viện tuyến tỉnh định kỳ cử bác sĩ luân phiên về hỗ trợ chuyên môn tại cơ sở, đặc biệt trong các lĩnh vực cấp cứu, quản lý bệnh không lây nhiễm, chăm sóc bà mẹ - trẻ em và khám chữa bệnh ban đầu. Hoạt động luân phiên này không chỉ giúp người dân ở vùng xa được tiếp cận dịch vụ chất lượng cao, mà còn tạo cơ hội để bác sĩ trẻ rèn luyện, gắn bó với cơ sở.
Thứ ba, ngành Y tế tỉnh Bắc Ninh đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện: triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử, bệnh viện thông minh, khám chữa bệnh từ xa, kết nối liên thông dữ liệu y tế... Những giải pháp này góp phần rút ngắn khoảng cách vùng miền, bảo đảm mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, dù ở bất kỳ địa bàn nào.
Song song với đầu tư hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực y tế tuyến cơ sở là ưu tiên trọng tâm. Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh thẳng thắn nhìn nhận việc nâng cao chất lượng nhân lực tuyến đầu, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa là thách thức lớn không chỉ riêng Bắc Ninh mà là vấn đề chung của nhiều địa phương trong bối cảnh hiện nay.
Để giải quyết, tỉnh Bắc Ninh đã ban hành chính sách hỗ trợ đào tạo, thu hút nhân lực y tế, trong đó có chính sách ưu đãi cho bác sĩ công tác tại y tế cơ sở. Theo kế hoạch, trong quý IV/2025, Sở Y tế sẽ tham mưu HĐND tỉnh ban hành chính sách ưu đãi, thu hút và đào tạo nhân lực ngành Y tế giai đoạn 2026 - 2030, tập trung vào 3 nội dung chính:
Một là, thu hút bác sĩ có trình độ sau đại học về công tác lâu dài tại tuyến cơ sở;
Hai là, có chính sách hỗ trợ nhân viên y tế làm việc lâu dài tại trạm y tế xã, phường;
Ba là, tăng cường chính sách đào tạo, nâng cao năng lực chuyên môn cho nhân viên y tế, đặc biệt trong lĩnh vực y tế dự phòng, khám chữa bệnh và dịch vụ y tế cộng đồng.
Trước mắt, Sở Y tế đã chỉ đạo các đơn vị chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo nâng cao, tổ chức tuyển dụng viên chức, đặc biệt là bác sĩ trẻ; đồng thời xây dựng môi trường làm việc thân thiện, tăng cường quyền tự chủ và trách nhiệm của đơn vị.
“Chúng tôi xác định nhân lực là yếu tố quyết định cho chất lượng chăm sóc sức khỏe. Vì vậy, ngành Y tế tỉnh Bắc Ninh sẽ tiếp tục tham mưu UBND tỉnh, phối hợp với các sở, ngành, chính quyền cơ sở để đầu tư hạ tầng, trang thiết bị hiện đại, tạo điều kiện tốt nhất cho đội ngũ cán bộ y tế phát huy năng lực, phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn,” đại diện Sở Y tế khẳng định.
Trong bối cảnh mô hình hành chính hai cấp đang dần đi vào ổn định, ngành Y tế tỉnh Bắc Ninh (mới) đã và đang chứng minh sự chủ động, linh hoạt và hiệu quả trong tổ chức, quản lý và vận hành hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Từ việc sắp xếp bộ máy tinh gọn, nâng cao năng lực quản lý, ứng dụng công nghệ số, đến đảm bảo công bằng vùng miền và phát triển nhân lực, tất cả đều hướng tới một mục tiêu chung: “Mọi người dân Bắc Ninh, dù ở đâu, đều được tiếp cận dịch vụ y tế an toàn, chất lượng và kịp thời”.