Tác giả trẻ Lê Tuyết Lan: Viết như 'cô đơn và khổ hạnh'

Làm công nhân, bán vé máy bay, chạy grab… và viết văn

Tác giả trẻ Lê Tuyết Lan tên thật là Lê Thị Tuyết Lan sinh năm 1995 tại Chợ Gạo, Tiền Giang. Niềm đam mê với văn chương ngay từ thuở khi là học sinh cấp hai và tình yêu ấy đã lớn dần theo năm tháng khó khăn trên vùng sông nước. Viết đã giúp Tuyết Lan có thêm sự đồng hành, ủi an để vượt qua những thăng trầm số phận, những vui buồn nổi trôi. Tuyết Lan là Đại biểu Bình Dương (nay là TP HCM) tham gia Hội nghị cây viết trẻ toàn quốc năm 2020.

“Tôi chỉ viết lại thời gian gần đây sau hơn một năm “bị bảo trì cảm xúc”. Rồi tranh thủ đi chạy grab, bán vé bay, bán sách, vì cuộc sống của tôi còn khó khăn, thử thách “áo cơm không đùa với khách thơ””, Tuyết Lan chia sẻ.

Nói về công việc viết được ví là “cô đơn và khổ hạnh”, nữ nhà văn trẻ bộc bạch: “Lúc tôi bắt đầu viết là lúc tôi vừa ly hôn. Trước đó tôi từng chiến đấu với trầm cảm suốt 5 năm, từng từ cõi chết trở về và khi không có bất kỳ người bạn người thân nào chia sẻ, thơ đã tìm đến tôi, cho tôi gửi gắm, cho tôi một bàn tay. Tôi viết rất nhiều trong 3 năm đầu tiên. Bao nhiêu cảm xúc tự nhiên tuôn ra. Tôi không học chuyên về văn học hay báo chí. Mọi thứ tôi viết từ cảm xúc thật, từ bản năng cứ thế mà chảy ra. Và khi tác phẩm của tôi được đăng trên báo và tạp chí, tôi có thêm động lực để viết.

Tôi được vài anh chị động viên ra sách. Thời gian đó và bây giờ tôi vẫn viết trên điện thoại, nhờ bạn bè làm bản thảo trên máy tính sau đó tôi được chị đồng nghiệp cho mượn chi phí để in sách. Sau khi bán sách xong thì tôi hoàn trả lại. Càng viết tôi càng gỡ bỏ được những tâm tư của mình, càng vững vàng, mạnh mẽ tinh thần hơn. Tâm hồn tôi như được sống lại nhờ văn chương”.

Tập thơ đầu tay Tuyết Lan in vào năm 2020 khi vừa tròn 25 tuổi. Theo Tuyết Lan tâm tư, đó là những năm tháng ấy với bao khó khăn từ đại dịch cũng như được chắt chiu từng nỗi buồn của tuổi trẻ và cô đã gửi gắm bằng tất cả tấm lòng cho con chữ. Cô đơn, xót xa và suy tư luôn là tâm tư chung của những thi nhân và ở Tuyết Lan, điều đó cứ như dòng nước miên man bên nhà không gợn sóng nhưng chẳng chạm hết bến bờ.

Quê của Tuyết Lan gắn liền với những dòng sông nên hình ảnh ấy cứ mượt mà ẩn hiện trong những tác phẩm. Cô đã từng trải qua nhiều công việc như gia sư, công nhân, nhân viên bán thời gian... Chính những công việc ấy cũng như việc thích rong ruổi khắp nơi đã cho cô thêm nhiều kinh nghiệm cuộc sống, chất liệu để viết. Và cô luôn cố gắng làm mới mình sau những trang sách bằng việc trải nghiệm, học hỏi thật nhiều.

Văn chương là mệnh chứ không phải lựa chọn

Vào năm 2022, sau khi bắt đầu viết văn được 3 năm, Tuyết Lan được kết nạp vào Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Bình Dương, sau đó là đại diện tác giả trẻ tham dự Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc lần 10 tại Đà Nẵng. Từ đây, cô gặp gỡ nhiều người bạn cùng hành trình và có bước thay đổi trong quan điểm sáng tác. Cũng trong năm ấy, cô xuất bản tập truyện ngắn đầu tiên với tên “Bán máu” và cùng ra tập thơ thứ 3 mang tên “Nguyên bản” sau “Vết bầm giấc mơ” (2020), “Đã chín mùa quên” (2021).

Sáng tác của Lê Tuyết Lan được đánh giá là già dặn hơn so với độ tuổi nên mang nhiều cái buồn, da diết, trở trăn về số phận, xã hội, cuộc sống tha hương, trong đó là bản pha trộn màu sắc từ sự dở dang, cô độc đôi khi tuyệt vọng đến khao khát niềm yêu thương cuộc sống, con người.

Tuyết Lan có đam mê và liều lĩnh khi chọn cách tự xuất bản và bán sách, đeo đuổi văn chương bằng hết nhiệt huyết tuổi trẻ. Với cô, văn chương là người bạn, là niềm an ủi và chỗ dựa tinh thần lớn lao mà cuộc đời đã trao tặng. Ngoài sáng tác thơ, truyện ngắn và thi thoảng cô có viết tạp bút, thơ, văn cộng tác trên các báo. Các sáng tác của cô thường viết thể loại tự do, có tìm tòi sáng tạo hình ảnh, cách diễn đạt mới.

“Tôi không lựa chọn. Tôi học văn từ cấp 2, cấp 3 thi đội tuyển nhưng tôi chưa bao giờ nghĩ thành nhà văn. Sau nhiều biến cố, thơ đến với tôi như người tri kỷ, cho tôi nương tựa, cứu cánh tôi khỏi bóng đêm. Sau này viết thơ nhiều, phê bình văn học, giới thiệu tác phẩm mới… tôi viết một phần do kiếm thêm nhuận bút để tôi có động lực viết thêm thể loại khác”, Tuyết Lan chia sẻ.

Bắt đầu sáng tác từ năm 2019, sau gần 3 năm miệt mài với văn chương, Lê Tuyết Lan đã có trong tay “gia tài” là 2 tập thơ và 1 tập truyện ngắn. Điều đáng nói là, cả 3 tập sách này do cô tự đầu tư in tác phẩm, tự tìm cách quảng bá và phát hành - công việc hết sức “liều lĩnh”; bởi ai cũng biết, việc bán sách văn học, nhất là các tập thơ gặp nhiều khó khăn.

Cô bộc bạch: “Vì tôi quá yêu văn chương. Lúc đầu, tôi hoàn toàn chưa chuẩn bị gì về kinh tế và không lường hết những khó khăn khi tự in sách, nhưng tôi vẫn quyết định xuất bản, bởi đó là khao khát của tôi. Tôi muốn qua tác phẩm đầu tay dùng làm chỗ dựa tinh thần bản thân và có thể bộc bạch với bè bạn những tâm tư, tình cảm của mình. Có thể do còn trẻ nên tôi hơi liều lĩnh và bất chấp trước những lời cảnh báo của không ít người rằng tác phẩm của một tác giả mới toanh sẽ ít người quan tâm mua đọc, tìm đọc… Thế nhưng, đến lúc này, thật may mắn là tôi vẫn còn đầy nhiệt huyết, đang cố gắng nhiều hơn để viết và mong muốn xuất bản những “giấc mơ riêng” của mình”.

Cả 3 tập sách của cô đã được nhiều độc giả đón nhận và có những phản hồi tích cực. Quan trọng hơn cả là những ý kiến của độc giả có thể giúp tác giả nhận ra những điểm mạnh, điểm yếu của mình để điều chỉnh cho những tác phẩm tiếp theo.

Bên cạnh đó, là những giải thưởng đầu tay như Giải thưởng Văn học - Nghệ thuật Huỳnh Văn Nghệ tỉnh Bình Dương lần VI (2016 - 2020) cho tập thơ “Vết bầm giấc mơ”; Tặng thưởng “Thơ 1-2-3” của trang Văn học Sài Gòn… là động lực để cổ vũ Lê Tuyết Lan tiếp tục dấn thân trong công việc sáng tác.

“Từ những ngày đầu khi bén duyên nghiệp viết, tôi đã viết say sưa và dành tất cả tiếng lòng mình trong từng con chữ. Những ngày đầu khi bước chân vào con đường này, tôi chỉ có duy nhất là niềm đam mê, thậm chí cho đến thời điểm này cũng vậy” - Lê Tuyết Lan chân thành bộc bạch.

Đánh giá về những cây viết trẻ, Tuyết Lan nhìn nhận rằng, lực lượng sáng tác văn học trẻ hiện nay khá đa dạng và nhiều triển vọng. Là một tác giả trẻ, cô mong muốn Hội Văn học nghệ thuật các địa phương cần có thêm nhiều hoạt động nhằm thu hút, phát hiện và có kế hoạch bồi dưỡng những tác giả trẻ. Song song đó, cần tạo điều kiện để các cây bút trẻ phát huy hết tài năng của mình. Chính họ sẽ làm cho đời sống văn chương Việt Nam đa dạng, nhiều bút pháp sáng tạo, mới lạ.

“Các cây bút trẻ ở nhiều lứa tuổi và vùng, miền khác nhau rất cần chia sẻ đam mê và động viên nhau trên con đường sáng tác, điều mà những năm qua Ban Văn trẻ của Hội Nhà văn làm rất tốt thông qua Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc được tổ chức 5 năm/lần. Những cuộc hội ngộ như vậy cho những người viết văn trưởng thành hơn khi được lắng nghe nhiều quan điểm khác nhau về lối viết, tư duy văn học…”, Tuyết Lan đánh giá.

Gần đây, cô còn viết cả giới thiệu, phê bình sách. Có vẻ cô đang tìm tòi, thể nghiệm chính mình, đang xác định thế mạnh ở nhiều thể loại văn chương. “Tôi luôn mong mình “mới” hơn, viết tốt hơn và không lập lại chính mình” - Lê Tuyết Lan chia sẻ.