Thái Nguyên: Nhiều kết quả đạt được sau 5 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia

Sau gần 5 năm triển khai, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 đã góp phần giải quyết những nhu cầu thiết yếu, từng bước tạo nền tảng phát triển bền vững cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Trong quá trình thực hiện, tỉnh Thái Nguyên đã chú trọng phân cấp, phân quyền rõ ràng cho cấp cơ sở, gắn với cơ chế trách nhiệm giải trình, qua đó phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của địa phương trong lựa chọn mô hình sinh kế, dự án hạ tầng thiết yếu phù hợp với nhu cầu thực tế của cộng đồng.

Từ năm 2022 đến nay, toàn tỉnh Thái Nguyên đã có hơn 1.100 hộ được hỗ trợ xây dựng nhà ở mới, gần 4.700 hộ được sử dụng nước sinh hoạt từ 57 công trình tập trung, trên 2.300 hộ được trang bị bể chứa, téc nước.

Hơn 300 dự án phát triển sản xuất được triển khai, hàng trăm hộ được hỗ trợ máy móc, công cụ chuyển đổi nghề; nhiều mô hình liên kết theo chuỗi giá trị hình thành, giúp đồng bào thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. 

Một trong những chuyển biến rõ nét nữa là hạ tầng thiết yếu được quan tâm đầu tư, với 1.031 công trình hạ tầng được xây dựng, giúp cho nhiều địa phương có hạ tầng đồng bộ, hoàn thành thêm các tiêu chí nông thôn mới; trong đó hơn 90% được thực hiện theo cơ chế đặc thù, phát huy tính chủ động của cộng đồng.

Đặc biệt, đã có 553 tuyến đường giao thông nông thôn được hoàn thành và đi vào sử dụng, đã đáp ứng nhu cầu dân sinh và phục vụ sản xuất, đưa hàng hóa nông sản có điều kiện tiếp cận thị trường; việc bảo đảm nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp cũng được chú trọng, với 239 công trình thủy lợi đưa vào khai thác.

Song song với đầu tư hạ tầng, nhiều hoạt động giáo dục, y tế, bảo tồn văn hóa gắn với du lịch và xây dựng mô hình sinh kế do phụ nữ làm chủ được triển khai, tạo thêm sinh kế và nâng cao đời sống đồng bào.

Cụ thể, đã có 340 di sản văn hóa truyền thống được kiểm kê, sưu tầm; 36 thiết chế văn hóa thể thao được xây dựng và hàng trăm nhà văn hóa thôn hỗ trợ trang thiết bị. Nhiều giá trị văn hóa của đồng bào Tày, Nùng, Dao, Mông… được khôi phục, trở thành điểm nhấn thu hút khách du lịch.

Thông qua việc triển khai 381 tổ truyền thông cộng đồng, 11 mô hình sinh kế do phụ nữ làm chủ, nhận thức về bình đẳng giới, giảm định kiến trong gia đình và cộng đồng cũng được nâng cao, giúp phụ nữ mạnh dạn khởi nghiệp, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho gia đình.

Chương trình mục tiêu quốc gia cũng chú trọng đến nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nghề và chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân, với 350 lớp đào tạo nghề cho hơn 15.000 học viên được tổ chức; Giáo dục dân tộc cũng có bước tiến khi 25 công trình trường học được đầu tư xây dựng; 90 trường phổ thông dân tộc nội trú, phổ thông dân tộc bán trú và trường phổ thông có học sinh bán trú được đầu tư cơ sở vật chất phục vụ chuyển đổi số giáo dục phục vụ việc giảng dạy và học tập trực tuyến…

Trong lĩnh vực y tế, thông qua các chính sách, người dân được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại, cải thiện sức khỏe cả về thể chất và tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ...

Từ thực tế cho thấy, Chương trình mục tiêu Quốc gia được triển khai thời gian qua không chỉ giải quyết những nhu cầu trước mắt mà đã thực sự tạo nền tảng phát triển lâu dài cho đồng bào dân tộc thiểu số. Sự đồng bộ từ hỗ trợ sản xuất, xây dựng hạ tầng, chăm lo an sinh đến bảo tồn văn hóa chính là yếu tố then chốt.

Tổng kinh phí thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025 (bao gồm vốn năm 2022, 2023, 2024 chuyển sang và vốn năm 2025) là trên 1.786.000 triệu đồng, trong đó vốn đầu tư trên 844.500 triệu đồng; vốn sự nghiệp trên 941.800 triệu đồng. Tính đến ngày 31/8/2025, giải ngân vốn đầu tư đạt 48,5%, vốn sự nghiệp đạt 10,9%.