Thái Nguyên: Phấn đấu năm 2025 giảm còn 4,65% hộ nghèo

Thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên cho biết, tính đến đầu năm 2025, toàn tỉnh (gồm Thái Nguyên và Bắc Kạn) ghi nhận 23.061 hộ nghèo (chiếm 5,46%), 15.482 hộ cận nghèo (3,67%). Đáng chú ý, trong số này có 19.354 hộ nghèo là đồng bào DTTS, chiếm tới 83,93% tổng số hộ nghèo.

Thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, của Chính phủ về thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia (CTMTQG) giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, thời điểm trước khi hợp nhất tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Bắc Kạn đều ban hành đầy đủ các văn bản tổ chức thực hiện. Tổng số văn bản ban hành là 136 văn bản, trong đó 26 nghị quyết, 10 quyết định, 100 văn bản quản lý điều hành.

Trong giai đoạn 2021 - 2025, CTMTQG giảm nghèo bền vững tỉnh Thái Nguyên được phân bổ tổng nguồn vốn là hơn 1.167 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương là hơn 1.113 tỷ đồng, ngân sách địa phương là hơn 53 tỷ đồng.

Công tác phân bổ vốn đảm bảo theo nguyên tắc và quy định của CTMTQG giảm nghèo bền vững tỉnh và có điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế nhằm phát huy hiệu quả nguồn vốn. Công tác huy động, lồng ghép nguồn lực của Nhà nước và các nguồn lực hợp pháp khác được thực hiện đồng bộ.

Việc tổ chức triển khai các dự án, tiểu dự án của Chương trình phù hợp với các quy định và điều kiện thực tế của tỉnh, đảm bảo hiệu quả. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều đầu kỳ (đầu năm 2022) là 10,29% đã giảm xuống còn 5,46% vào cuối năm 2024, giảm 4,83%, bình quân mỗi năm giảm 1,61%, đạt và vượt kế hoạch đề ra.

Trong đó, tỉnh Bắc Kạn cũ có tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đầu kỳ là 27,37%, đến cuối năm 2024 còn 19,46%, bình quân giảm 2,63%/năm, vượt so với mục tiêu từ 2 - 2,25%/năm; tỉnh Thái Nguyên cũ có tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đầu kỳ là 6,14%, đến cuối năm 2024 giảm còn 2,04%, bình quân giảm 1,37%/năm, đạt và vượt so với mục tiêu đề ra. Thái Nguyên phấn đấu đến cuối năm 2025 sẽ giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 4,65%.

Theo thống kê, Thái Nguyên đã triển khai thực hiện 642 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất với sự tham gia của 13.330 hộ, trong đó có 6.811 hộ nghèo, 3.791 hộ cận nghèo và 2.728 hộ mới thoát nghèo và hộ khác tham gia dự án. Đồng thời, 100% người có khả năng lao động, có nhu cầu thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn huyện nghèo (cũ) được hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất nông, lâm nghiệp.

Đặc biệt, công tác giảm nghèo tại tỉnh Thái Nguyên đã tập trung thực hiện các chỉ tiêu giải quyết mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản. Đáng chú ý, ở chiều thiếu hụt về việc làm, dự ước lũy kế đến cuối năm 2025 có khoảng 8.500 lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo được hỗ trợ kết nối việc làm, 2.000 lao động thuộc các huyện nghèo cũ được hỗ trợ đào tạo, trong đó có 1.800 lao động được đào tạo để chuẩn bị cho việc đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Trong quá trình thực hiện chương trình, việc lồng ghép các nguồn vốn từ CTMTQG gồm được xác định là hướng đi đúng đắn nhằm tối ưu hóa nguồn lực, tạo sự đồng bộ trong đầu tư hạ tầng và hỗ trợ sinh kế. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực tế, việc lồng ghép gặp nhiều khó khăn do sự khác biệt về cơ chế, tiêu chí, đối tượng thụ hưởng cũng như cách thức tổ chức thực hiện của từng chương trình.

Trước thực trạng đó, HĐND tỉnh Thái Nguyên đã chủ động ban hành Nghị quyết số 20/2022/NQ-HĐND ngày 28/10/2022, thiết lập cơ chế lồng ghép nguồn vốn giữa các chương trình mục tiêu quốc gia cũng như với các chương trình, dự án khác. Nghị quyết là một giải pháp mang tính đột phá, tạo hành lang pháp lý thống nhất để các sở, ngành và địa phương có cơ sở phối hợp triển khai, tránh trùng lặp đối tượng, địa bàn và nội dung hỗ trợ.

Nhờ cơ chế này, các địa phương trong tỉnh đã chủ động xây dựng kế hoạch hằng năm gắn với thực tiễn từng vùng, bảo đảm tính khả thi và hiệu quả khi thực hiện lồng ghép nguồn vốn. Việc lồng ghép được triển khai theo nguyên tắc tập trung nguồn lực nhưng không dàn trải, ưu tiên cho những vùng đặc biệt khó khăn để bảo đảm tính công bằng và hiệu quả.

Ông Nguyễn Thành Nam - Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên cho hay, xác định giảm nghèo bền vững là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị, Thái Nguyên đã và đang triển khai nhiều giải pháp để đạt tới những mục tiêu đã đề ra. Trong đó, các mô hình sinh kế tại cộng đồng được thiết kế trên cơ sở gắn với lợi thế địa phương, phát huy vai trò của người dân từ khâu lập kế hoạch đến tổ chức thực hiện, góp phần nâng cao tính bền vững của chương trình.

Theo ông Nam, một trong những thành công nổi bật của Thái Nguyên đó là việc triển khai hiệu quả Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát theo Công điện 102/CD-TTg ngày 6/10/2024 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, chỉ sau hơn một tháng, tính đến ngày 8/8/2025, tỉnh Thái Nguyên đã hoàn thành hỗ trợ 6.953 hộ dân, trong đó 5.426 hộ được xây mới và 1.527 hộ được sửa chữa, đạt 100% kế hoạch đề ra.