Trồng rừng – từ khóa để ứng phó thiên tai bão lũ, sạt lở đất

Mùa mưa bão năm nay, Việt Nam đã hứng chịu 11 cơn bão và dự kiến còn 4-5 cơn bão nữa từ giờ đến cuối năm. Chỉ riêng tháng 9, đã có 4 cơn bão xuất hiện, trong đó bão Bualoi (số 10) gây thiệt hại gần 19.000 tỷ đồng.

Khi những thiệt hại do bão số 10 chưa được khắc phục thì bão Matmo (số 11) đã ập tới với hoàn lưu gây mưa lớn tại nhiều nơi. Những ngày qua các tỉnh thành ở khu vực phía Bắc như Thái Nguyên, Cao Bằng, Bắc Ninh, Lạng Sơn chìm trong cơn lũ lịch sử và thiệt hại vẫn chưa thể thống kê.

Sự kiện “bão chồng bão, lũ chồng lũ” là một hồi chuông cảnh tỉnh cho tất cả chúng ta về biến đổi khí hậu đang khiến các hiện tượng thời tiết diễn biến một cách cực đoan và dị thường.

Vậy làm sao để ứng phó thiên tai một cách bền vững? Bên cạnh những hành động như cải thiện cơ sở hạ tầng về thủy lợi, công tác dự đoán thiên tai, sẵn sàng các nguồn lực để ứng cứu kịp thời thì từ khóa “trồng và bảo vệ rừng” luôn xuất hiện trong tất cả các cẩm nang về ứng phó với thiên tai bão lũ, sạt lở đất.

Trao đổi với phóng viên, bà Đỗ Thị Thanh Huyền, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên Gaia chia sẻ: “Thái Nguyên, Cao Bằng chìm trong cơn lũ lịch sử - Cảnh tượng quen thuộc ở vùng lũ miền Trung, nay lại xảy ra giữa lòng một thành phố miền núi chính vì rừng đầu nguồn đã mất đi. Mất rừng, nghĩa là mất đi sự cân bằng mong manh mà thiên nhiên đã kiến tạo suốt hàng triệu năm. Chúng ta không thể ngăn mưa bão, nhưng ta có thể trồng lại rừng, để đất có nơi nương tựa, nước có nơi dừng chân. Rừng đa tầng đa tán như tấm khiên xanh chắn gió che dông. Hơn thế nữa, rừng còn là bể hấp thụ carbon cực kỳ quan trọng để hạ nhiệt cho Trái Đất, giảm tốc độ biến đổi khí hậu. Do đó, hoạt động trồng rừng chính là chìa khóa để làm chậm lại vòng xoáy khủng hoảng khí hậu, ứng phó thiên tai một cách bền vững”.

Hưởng ứng Ngày Quốc tế Giảm nhẹ rủi ro thiên tai 2025, bà Đỗ Thị Thanh Huyền cho biết Gaia đã nỗ lực kết nối các nguồn lực xã hội để trồng hơn 30.000 cây gỗ lớn tại 4 khu rừng đầu nguồn quan trọng Vườn Quốc gia Cúc Phương, Vườn Quốc gia Xuân Liên, Khu Bảo tồn Thiên nhiên Tà Kóu và Khu Bảo tồn Thiên nhiên Văn hóa Đồng Nai.

Chương trình nhận được sự ủng hộ của 11 doanh nghiệp, trong đó, có nhiều đơn vị và cá nhân đã tham gia trồng rừng liên tục trong nhiều năm. Sau khi trồng, các khu rừng được Gaia chăm sóc và giám sát cẩn thận trong 2–6 năm.