Từ Châu Bình đến Hùng Chân khởi sắc, vươn lên từ mô hình sinh kế Chương trình MTQG

Xã Châu Bình là địa phương nằm trong vùng miền núi Tây Bắc, thuộc xã đặc biệt khó khăn thuộc huyện Quỳ Châu (cũ) tỉnh Nghệ An, có tổng dân số hơn 11.000 người trong đó hơn 51% là đồng bào dân tộc thiểu số (chủ yếu người đồng bào Thái) sinh sống. Sau nhiều năm triển khai các Chương trình MTQG trên địa bàn đã có những đổi thay, đời sống người dân ngày càng khởi sắc hơn. Góp phần đưa kinh tế xã có bước phát triển khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, thu nhập bình quân người dân dự kiến năm 2025 là 35,9 triệu đồng/người/năm.

Hệ thống giao thông đến trung tâm xã đã được đầu tư cơ bản cứng hóa, nhiều dự án công trình đang tiếp tục được đầu tư, triển khai với một số dự án trọng điểm như: Dự án hồ chứa nước bản Mồng, các tuyến giao thông, trường học, trạm y tế….  Các tuyến đường giao thông xã, bản được xây dựng mới, nâng cấp, sửa chữa, các công trình nhà văn hóa cộng đồng của bản được đầu tư xây dựng mới khang trang…

Đặc biệt các nội dung đầu tư, hỗ trợ có liên quan trực tiếp đến người dân như: Hỗ trợ nhà ở, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, Hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế… đã và đang mang lại những hiệu quả tích cực, tạo sinh kế, nâng cao dân trí, đời sống vật chất, tinh thần. Từng bước ổn định, góp phần quan trọng trong việc giữ gìn và phát huy các bản sắc văn hóa tốt đẹp của đồng bào DTTS.

Theo ông Lang Quốc Hùng - Trưởng phòng Kinh tế xã Châu Bình chia sẻ, Châu Bình là địa phương không phải sắp xếp lại đơn vị hành chính, nên các nội dung chương trình MTQG được quan tâm triển khai liên tục và đúng tiến độ, hỗ trợ đúng đối tượng để đảm bảo ý nghĩa của chương trình. Điều người dân thấy rõ nhất là đường sá sáng - xanh - sạch hơn, sinh kế được hỗ trợ trực tiếp, trẻ em đi học thuận lợi hơn.

Tại xã Hùng Chân (huyện Quỳ Châu cũ) thực hiện Dự án 3 về Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị đã phát huy hiệu quả đã có nhiều mô hình sinh kế như: Dự án nuôi Lợn đen địa phương thương phẩm và sinh sản năm 2022 với kinh phí 170 triệu đồng hỗ trợ cho 10 hộ nghèo trên địa bàn xã. Năm 2023, với kinh phí 540 triệu đồng hỗ trợ cho 30 hộ dân tại 4 bản trong đó có 12 hộ nghèo, 18 hộ cận nghèo hiện nay đều phát triển tốt.  

Mô hình Chăn nuôi Bê cái địa phương năm 2022 được phân bổ 152 triệu đồng hỗ trợ 11 hộ nghèo tại bản Nật Trên, đến nay, bê phát triển và có giá trị kinh tế cao; Năm 2023 kinh phí đã hỗ trợ 34 hộ dân tại xã Châu Hoàn (cũ) với số tiền 584 triệu, đến nay đã được bà con tiếp nhận để chăm sóc và đang phát triển tốt. Những kết quả này cho thấy khi mô hình “đúng giống - đúng nhu cầu - đúng thời điểm”, người dân hoàn toàn có thể thoát nghèo bền vững.

Bà Lô Thị Tâm, một hộ nghèo tại xã Hùng Chân được hỗ trợ giống lợn đen chia sẻ: Nhà bà trước chỉ trông chờ vào ruộng nương, nên kinh tế cũng chỉ đủ ăn. May mắn được Nhà nước hỗ trợ lợn giống, cán bộ xuống tận nơi hướng dẫn, tui yên tâm nuôi. Lợn lớn nhanh, bán được mấy lứa rồi. Có tiền sửa nhà, mua xe cho con đi học.

Theo thống kê, Chương trình MTQG theo Quyết định 1719 trên địa bàn huyện Quỳ Châu (cũ) thực hiện trên 12 xã, thị trấn với 84 khối, bản. Trong đó ưu tiên các xã, bản đặc biệt khó khăn, thực hiện 9 dự án với 10 tiểu dự án thuộc các nội dung thành phần của Chương trình. Giai đoạn 2021 - 2025 tổng nguồn vốn được giao thực hiện Chương trình là 349.791 triệu đồng, đã giải ngân lũy kế tính đến 31/3/2025 là 188.863 triệu đồng, đạt 54% kế hoạch giao.

Theo báo cáo, quá trình thực hiện các Chương trình giai đoạn 2021 - 2025 đã có một số đề xuất kiến nghị trong thực hiện Tiểu dự án 1 của Dự án 3 là đề xuất bổ sung thêm đối tượng thụ hưởng “Hộ gia đình đồng bào DTTS, hộ gia đình người Kinh nghèo đang sinh sống ổn định tại các xã khu vực 1, thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Một số đề nghị khác như trong Tiểu dự án 3 của Dự án 5 thì đề xuất thêm đối tượng thụ hưởng “Tăng cường các điều kiện bảo đảm chất lượng dạy và học trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên vùng đồng bào DTTS”…

Việc triển khai thực hiện Chương trình đã tạo động lực, niềm tin và sự phấn khởi của đồng bào DTTS đối với Đảng và Nhà nước, chính quyền địa phương. Chương trình đã tác động tích cực đến đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào DTTS. Góp phần quan trọng trong phát triển KT-XH của địa phương. Các tuyến đường giao thông huyện, xã, thôn, bản đã được đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, sửa chữa…

Đặc biệt các nội dung đầu tư, hỗ trợ có liên quan trực tiếp đến người dân như: Hỗ trợ nhà ở, chuyển đổi nghề, nước sinh hoạt tập trung, phân tán (Dự án 1); Hỗ  trợ phát triển, sản xuất, đa dạng hóa sinh kế (Tiểu dự án 2 - Dự án 3); Bồi dưỡng kiến thức dân tộc, đào tạo nghề, đầu tư mua sắm trang thiết bị dạy học… (Dự án 5)… đã, đang mang lại những hiệu quả tích cực, tạo sinh kế, nâng cao dân trí, đời sống vật chất, tinh thần từng bước ổn định, góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy các bản sắc văn hóa tốt đẹp của đồng bào các dân tộc thiểu số.

Từ Châu Bình đến Hùng Chân và đi nhiều địa phương khác thực hiện Chương trình MTQG, những mô hình sinh kế bền vững đang chứng minh rằng: chỉ khi chính sách “chạm đất”, sát từng hộ dân, thì mỗi đồng vốn mới thật sự phát huy giá trị. Đây cũng là hướng đi phù hợp trong giai đoạn hiện nay - trao quyền nhiều hơn cho cơ sở để người dân miền núi tự tin vươn lên, thoát nghèo một cách bền vững.