VCCI tổ chức Hội thảo về xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Nửa năm 2025 có 3.270 vụ liên quan xâm phạm quyền Sở hữu trí tuệ.

Chiều ngày 26/08, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp và Tạp chí Sở hữu trí tuệ và Sáng tạo tổ chức Hội thảo: “Hoàn thiện chính sách sở hữu trí tuệ - Động lực cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo”.

Tham dự Hội thảo có ông Nguyễn Thành Nam - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước, ông Võ Tấn Thành - Phó Chủ tịch VCCI, bà Nguyễn Minh Phương - Phó Chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ Việt Nam, ông Trần Trọng Dũng - Phó Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam, Nhà báo Nguyễn Linh Anh - Tổng biên tập Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp, Nhà báo Lương Hoàng Hưng - Tổng biên tập Tạp chí Sở hữu trí tuệ và Sáng tạo, Nhà báo Phạm Hùng - Phó Tổng biên tập Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp, cùng nhiều luật sư, đại diện các doanh nghiệp...

Phát biểu khai mạc, ông Võ Tấn Thành - Phó Chủ tịch VCCI cho biết, các DN muốn đi xa, vươn xa ra thị trường khu vực và thế giới phải dựa vào nền tảng sở hữu trí tuệ là nhãn hiệu, sáng chế, bản quyền, thiết kế công nghiệp... Nhưng hiện nay, tình trạng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ ở nước ta còn phức tạp: Hàng nhái, hàng giả tràn lan, gây tổn thất cho DN làm ăn chân chính; Xâm phạm nhãn hiệu, bản quyền và cạnh tranh không lành mạnh; Nhiều DN chưa đủ nguồn lực tự bảo vệ tài sản trí tuệ của mình.

Theo thống kê từ Cục Sở hữu trí tuệ và quản lý thị trường năm 2022 có 1.430 vụ xâm phạm quyền về nhãn hiệu. Nhưng đến năm 2025, mới 6 tháng, đã có 3.270 vụ liên quan hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT).

“Việt Nam có nhiều cam kết quốc tế về bảo hộ SHTT khi tham gia WTO và các Hiệp định thương mại tự do. Bên cạnh những tiến bộ, công tác quản lý và thực thi SHTT còn hạn chế vì chế tài xử phạt chưa đủ răn đe, Ý thức DN và người tiêu dùng còn hạn chế... Trong bối cảnh nhà nước ban hành Nghị quyết 57 về phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân thì việc gắn liền với chính sách SHTT sẽ là động lực kép cho DN Việt Nam phát triển trong kỷ nguyên số” ông Thành cho biết.

Xâm phạm SHTT gây nhiều hệ lụy cho DN.

Luật sư Mai Thị Thảo cho rằng tại Việt Nam có các hình thức xâm phạm SHTT phổ biến như đạo nhái bao bì và mẫu mã; giả mạo tên thương mại, vốn dựa trên sự lợi dụng uy tín sẵn có của DN nổi tiếng; giả kiểu dáng và nhãn hiệu; đăng ký nhãn hiệu trùng hoặc tương tự tại Cục SHTT; lợi dụng công cụ quảng cáo trên mạng xã hội để hút khách từ thương hiệu chính danh.

Tất cả hình thức trên đều có điểm chung là khai thác niềm tin và sự nhầm lẫn của người tiêu dùng để thu lợi bất chính và gây ra tác động tiêu cực cho DN.

Theo LS Thảo để tạo dựng được thương hiệu, sản phẩm uy tín, DN phải đầu tư rất lớn. Việc thương hiệu bị xâm phạm gây tác động tiêu cực về tài chính, uy tín và có thể đe dọa đến sự sống còn của DN.

Khi bị đạo nhái, sản phẩm kém chất lượng gắn mác thương hiệu của mình, DN bị thất thu doanh thu, mất thị phần, người tiêu dùng thì không thể phân biệt đâu là hàng giả, hàng thật.

Nêu ra một số trường hợp cụ thể, LS Thảo cho rằng chính bản thân DN phải tự bảo vệ mình thay vì dựa vào thói quen hay uy tín thương mại để bảo vệ thương hiệu, mà cần chủ động đăng ký bảo hộ. DN cũng cần tự theo dõi việc bị xâm phạm SHTT và có pháp lý để bảo vệ ngay từ đầu.

Theo LS Thảo, mới đây, Nghị quyết 81 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có quy định về tòa án chuyên trách, trong đó có Tòa chuyên trách về sở hữu trí tuệ tại TP HCM và TP Hà Nội. Đây là bước tiến quan trọng, thể hiện quyết tâm cao tính chuyên môn trong xử lý các tranh chấp dân sự, thương mại, kinh doanh liên quan đến SHTT.

Báo chí góp phần bảo vệ quyền tài sản trí tuệ của DN.

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Trần Trọng Dũng - Phó Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam cho rằng báo chí là người đồng hành, người giám sát và cầu nối trong việc bảo vệ quyền lợi chính đáng trong đó có quyền tài sản trí tuệ  (TSTT) của DN.

Thứ nhất, báo chí là kênh thông tin hiệu quả để tuyên truyền, phổ biến kiến thức về TSTT đến cộng đồng, giúp người đọc hiểu rõ được giữa hàng giả và chính hãng, giữa sáng tạo và sao chép như thế nào, giúp cộng đồng nhận thức về tầm quan trọng của TSTT.

Thứ hai, báo chí phát hiện, phản ánh và đấu tranh với các hành vi vi phạm về TSTT. Nhiều vụ việc xâm phạm TSTT quy mô lớn được báo chí phát hiện giúp dư luận quan tâm tẩy chay và cơ quan chức năng vào cuộc nhanh chóng, mạnh mẽ, góp phần bảo vệ và giảm thiểu thiệt hại cho DN bị hại.

Thứ ba, báo chí đồng hành và xây dựng hình ảnh cho DN sáng tạo.

Còn TS. Nguyễn Thái Cường - Giảng viên Trường Đại học Luật TP HCM thì cho rằng việc xử lý xâm phạm SHTT trong nước còn nhiều bất cập như chưa đủ răn đe, chưa kịp thời, tố tụng dân sự thường tốn kém và kéo dài khiến DN ngần ngại theo đuổi đến cùng; các biện pháp khẩn cấp tạm thời còn ít được áp dụng, trong khi thiệt hại từ hành vi đạo nhái xảy ra tức thì. TS Cường cho rằng cần hoàn thiện hơn về chế tài xử lý để có tính răn đe và bảo vệ DN.