Vụ án chủ công trình bị buộc liên đới trả nợ cùng nhà thầu:Tranh cãi về thời hiệu khởi kiện

Cấp phúc thẩm đánh giá thời hiệu khởi kiện không còn

Theo hồ sơ, ngày 15/3/2014, Cty TNHH Glory Investment Holding (Việt Nam) là chủ đầu tư một dự án tại TP HCM có ký hợp đồng tư vấn quản lý dự án (HĐTV) với Cty TNHH Bay Sài Gòn để thực hiện các công việc liên quan xây dựng dự án. Ngày 9/9/2014, Cty Bay ký hợp đồng với Cty CP Dịch vụ & Kỹ thuật Cơ điện lạnh R.E.E thực hiện hệ thống thiết bị điện, điều hòa, thông gió cơ khí, bơm nước và vệ sinh, phòng cháy, chữa cháy với giá 56,7 tỷ.

Ngày 25/12/2015, Cty Bay và Cty R.E.E có thỏa thuận về xác nhận công nợ và kế hoạch thanh toán mà Cty Bay có nghĩa vụ thực hiện theo hợp đồng đến ngày 31/03/2016.

Thực hiện theo HĐTV, tháng 6/2016, chủ công trình đã trả tiền và được Cty Bay phát hành 2 hóa đơn, trong đó gồm cả giá trị gói thầu của Cty R.E.E.

Tuy nhiên, sau đó, giữa Cty Bay và Cty R.E.E không đạt được thỏa thuận về việc trả tiền nên ngày 8/11/2017, Cty R.E.E khởi kiện Cty Bay đòi tiền gốc và lãi. Đến ngày 9/10/2019, Cty R.E.E nộp đơn khởi kiện bổ sung, trong đó đòi chủ công trình phải cùng Cty Bay trả nợ cho mình.

Quá trình tòa thụ lý giải quyết vụ án, ngày 23/12/2019, Cty Bay có văn bản gửi tòa thừa nhận còn nợ Cty R.E.E, đồng ý thanh toán 28,3 tỷ nhưng hai bên không hòa giải được do không thống nhất về phương thức thanh toán. Ngày 17/5/2022, Cty Bay tiếp tục có văn bản gửi tòa, thừa nhận có nợ nhưng do Cty R.E.E thi công kém chất lượng, chưa hoàn thành việc bảo hành nên chưa phát sinh nghĩa vụ trả nợ.

Còn chủ công trình thì cho rằng thời hiệu khởi kiện theo Điều 319 Luật Thương mại và Điều 149 BLDS là 2 năm. Nhưng tính từ ngày 31/3/2016 (khi quyền và lợi ích hợp của nguyên đơn bị xâm phạm) đến ngày 9/10/2019 (ngày chủ công trình bị kiện) là hơn 3 năm 6 tháng, nên không còn thời hiệu khởi kiện. Vì vậy, cần áp dụng Điều 217 BLTTDS đình chỉ giải quyết đề nghị của nguyên đơn với chủ công trình.

Chủ công trình cũng cho rằng không giao kết hợp đồng, không làm việc với nguyên đơn nên hai bên không phát sinh quyền và nghĩa vụ với nhau. Hơn nữa, chủ đầu tư đã trả tiền cho Cty Bay, nên không thể trả hai lần cho cùng một công việc.

Tại phiên phúc thẩm, HĐXX đánh giá không tài liệu nào trong hồ sơ vụ án thể hiện việc Cty Bay đại diện cho chủ công trình, nên thời hiệu khởi kiện của Cty R.E.E với chủ công trình đã hết; nên có căn cứ đình chỉ giải quyết yêu cầu của nguyên đơn với chủ công trình.

Luật sư nêu quan điểm

Sau đó, bản án bị kháng nghị giám đốc thẩm (GĐT). TAND cấp cao tại TP HCM (đã giải thể) ban hành Quyết định GĐT cho rằng tranh chấp giữa các bên là tranh chấp về hợp đồng xây dựng nên thời hiệu khởi kiện là 3 năm. Tòa đánh giá thời hiệu khởi kiện đã hết, nhưng tính lại thời hiệu khởi kiện từ 23/12/2019, là ngày Cty Bay có một văn bản xác nhận với nguyên đơn.

Đồng thời, Quyết định GĐT cho rằng HĐTV là hợp đồng ủy quyền (HĐUQ), nên tuyên buộc chủ công trình cùng trả nợ.

Cty Glory không đồng ý với những nhận định này, cho rằng thời hiệu khởi kiện đã hết; và HĐTV là hợp đồng thầu chính, chứ không phải HĐUQ.

Nhận định về sự việc, Luật sư (LS) Huỳnh Phước Hiệp (Đoàn LS TP HCM) nêu quan điểm: Thứ nhất, về HĐTV giữa chủ công trình và Cty Bay, về hình thức thì không phải HĐUQ. Về nội dung, tại phần Bên A ghi rõ “Chủ đầu tư” chứ không phải “bên ủy quyền”. Trong hợp đồng giữa Cty Bay và Cty R.E.E, Cty Bay không nhân danh, nghĩa là không trích dẫn mình được Cty Glory ủy quyền hoặc đại diện thực hiện công việc để ký hợp đồng với Cty R.E.E. Do đó, không thể coi Cty Bay là đại diện ủy quyền của chủ công trình”.

“Thứ hai, về thời hiệu khởi kiện, nếu có chứng cứ xác định HĐTV là HĐUQ thì thời hiệu khởi kiện của Cty R.E.E đối với chủ công trình đã hết. Vì vào tháng 6/2016, chủ công trình đã trả tiền và được Cty Bay phát hành hóa đơn, nghĩa là HĐTV đã hoàn thành, nghĩa vụ các bên chấm dứt từ đây. Tính từ tháng 6/2016 đến tháng 10/2019 thì đã 3 năm 4 tháng, hết thời hiệu khởi kiện”.

“Do HĐTV đã chấm dứt từ tháng 6/2016, nên trong quá trình giải quyết vụ án, việc Cty Bay có văn bản ngày 23/12/2019 càng không thể tính là đại diện ủy quyền cho chủ công trình. Thời hiệu khởi kiện tính lại là tính cho Cty R.E.E và Cty Bay, chứ không thể tính cho chủ công trình”, LS Hiệp nêu quan điểm.