Vụ kiện đề nghị hủy sổ đỏ tại Cao Bằng: Cần xem xét ý kiến của cơ quan cấp giấy chứng nhận

Theo hồ sơ và đơn khởi kiện của nguyên đơn Lục Thị Duyên, từ nhiều năm trước, bố chồng bà Duyên có khu đất 1.748m2 và đã được cấp Sổ đỏ số O794729 ngày 14/4/2000.

Tháng 2/2017, bố chồng bà Duyên chuyển nhượng cho vợ chồng bà Ninh 200m2 đất vườn thuộc thửa 108, tờ bản đồ số 9 (bản đồ 1995), hiện là thửa 128, tờ bản đồ 42 (bản đồ năm 2015). Năm 2019, bố chồng bà Duyên chết không để lại di chúc. Ngày 22/3/2021, các đồng thừa kế đồng ý để bà Duyên nhận thừa kế khu đất theo Sổ đỏ O794729.

Quá trình đo đạc đất, nguyên đơn cho rằng phát hiện phần đất thuộc thửa 128 bà Ninh đang sử dụng có diện tích 299,5m2 chứ không phải 200m2. Nguyên đơn khởi kiện, yêu cầu hai vấn đề: Thứ nhất, đòi bà Ninh trả lại 99,5m2 (qua đo đạc thực tế là 66,5m2); thứ hai, hủy một phần (27,1m2) Sổ đỏ AH 604718 (thửa 109 tờ bản đồ 09 (bản đồ 1995), nay là thửa 106 tờ bản đồ 42 (bản đồ 2015)) cấp ngày 18/7/2007 cho bà Ninh. Nguyên đơn cho rằng sổ đỏ của bà Ninh đã chồng lấn lên một phần diện tích đất nhà mình.

Xử sơ thẩm cuối tháng 9/2023, TAND tỉnh Cao Bằng không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn đòi bị đơn trả lại 65,5m2 đất; tuyên nguyên đơn phải có trách nhiệm liên hệ cơ quan chức năng điều chỉnh giảm diện tích đất tại thửa 128 để bị đơn kê khai đăng ký với phần diện tích hiện đang sử dụng; tuyên không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về việc hủy một phần sổ đỏ và đòi quyền sử dụng 27,1m2 đất ở tại sổ đỏ đã cấp cho bị đơn.

Tuy nhiên, cấp sơ thẩm chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, giữ nguyên hiện trạng diện tích 27,1m2 thuộc sổ đỏ nhà bà Ninh là đất đường đi để gia đình nguyên đơn đi trên diện tích đất này vào nhà ở phía trong. Bà Ninh phải có trách nhiệm liên hệ cơ quan chức năng điều chỉnh giảm 27,1m2 trong Sổ đỏ AH604718 để làm đường đi chung.

Không đồng tình, cả nguyên đơn và bị đơn kháng cáo. Ngày 19/8/2024, TAND cấp cao (cũ) tại Hà Nội xử phúc thẩm, quyết định hủy sổ đỏ đã cấp cho bà Ninh. Bà Ninh liên hệ cơ quan chức năng để được cấp lại sổ đỏ sau khi đã trừ đi 27,1m2.

Sau bản án phúc thẩm, bị đơn cho rằng các giao dịch liên quan đến đất đã được thực hiện trên thực tế với bố chồng nguyên đơn từ nhiều năm trước, hai bên gia đình đều đã quản lý sử dụng phần đất của mình theo ranh giới đã thỏa thuận. Khi nhà bà Ninh xây dựng, tất cả các bên đều biết và đồng ý với ranh giới xây dựng; và việc quản lý, sử dụng đã ổn định nhiều năm nay. Diện tích 27,1m2 bà Ninh đã được cấp sổ đỏ hợp pháp, không chồng lấn lên đất hàng xóm.

Bà Ninh cho biết, Chi nhánh VPĐKĐĐ và UBND TP Cao Bằng (cũ) cũng đã có ý kiến rất rõ ràng về việc này. Tại phiên sơ thẩm, đại diện Chi nhánh VPĐKĐĐ khẳng định các sổ đỏ cấp cho bố chồng bà Duyên, cấp cho bà Ninh đều thực hiện đúng trình tự, quy định pháp luật. Về phía UBND TP Cao Bằng, tại Văn bản 2049/UBND-TNMT ngày 17/8/2023 đã nêu quan điểm sau khi đối chiếu với bản đồ địa chính, “sẽ không thu hồi sổ đỏ cấp cho bà Ninh vì sổ đỏ này đã cấp theo đúng quy định pháp luật tại thời điểm cấp giấy”. Bà Ninh đã có đơn gửi TAND tối cao đề nghị xem xét lại vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm; trong đó cần lưu ý thực tế sử dụng, các hồ sơ, giấy tờ, ý kiến của cơ quan cấp sổ đỏ về sự việc.